Złamania kości ramiennej

Złamania bliższego odcinka kości ramiennej

Najczęstszym złamaniem na wysokości bliższego odcinka kości ramiennej jest złamanie szyjki chirurgicznej (inne uszkodzenia to złamanie szyjki anatomicznej, często powikłane martwicą jałową głowy kości ramiennej oraz złamanie guzka większego, przeważnie leczone zachowawczo).

Występuje często, zwłaszcza u starszych ludzi. Powstaje w mechanizmie upadku na wyciągnięte ramię. Objawia się zniekształconymi obrysami struktury stawu ramiennego, obrzękiem i krwiakiem. Ponadto występują dolegliwości bólowe przy próbie poruszania kończyną oraz bolesność uciskowa okolicy złamania.

W łagodnych postaciach leczenie złamania bliższego odcinka kości ramiennej polega na unieruchomieniu chorej kończyny na temblaku. W złamaniach przebiegających ze znacznym przemieszczeniem nastawia się odłamy w znieczuleniu, a następnie unieruchamia się kończynę w miękkim opatrunku na okres kilku tygodni. Ważne jest wczesne rozpoczęcie rehabilitacji, polegającej na ćwiczeniach ruchów w stawie ramiennym, co zapobiega pojawieniu się powikłań pod postacią przykurczów.

Złamanie trzonu kości ramiennej

Złamania trzonu kości ramiennej przeważnie występują u osób dorosłych i są złamaniami "spiralnymi" z przemieszczeniem odłamów. Objawiają się zniekształceniami ramienia, obrzękiem i bólem, a także ograniczeniem ruchomości kończyny. Zdarza się, że duże ilości krwi ulegają wynaczynieniu wskutek urazu, dochodzi wówczas do powstania olbrzymiego krwiaka - wówczas ramię jest twarde, a skóra napięta.

Bywa, że przy tego rodzaju złamaniach uszkodzeniu ulega nerw promieniowy lub tętnica ramienna. W leczeniu dąży się do nastawienia odłamów metodami nieinwazyjnymi. W postaciach, w których się to nie udaje zakłada się miękki opatrunek na okres 6-8 tygodni.

Złamania trzonu kości ramiennej dobrze rokują - uzyskuje się wczesny zrost i korzystny powrót czynności, nawet w przypadkach, gdy odłamy kostne nie są dokładnie nastawione. Wskazaniem do zabiegu operacyjnego jest uszkodzenie nerwu lub naczynia tętniczego.

Złamania dalszej przynasady kości ramiennej

Złamania dalszej przynasady kości ramiennej są z reguły następstwem pośrednich urazów. Z reguły są to uszkodzenia nadkłykciowe, które występują przeważnie u dzieci. Objawiają się dolegliwościami bólowymi i obrzękiem stawu łokciowego oraz znacznym ograniczeniem ruchomości w stawie.

Czasem uszkodzona równocześnie zostaje tętnica ramienna, stąd w przebiegu złamania rozwijać się mogą zaburzenia ukrwienia kończyny. Leczenie złamań dalszej przynasady kości ramiennej jest zachowawcze. Nastawienie odłamów dokonuje się w znieczuleniu chorego. Nierzadkim powikłaniem procedury jest zamknięcie światła lub uszkodzenie tętnicy ramiennej. Wystarczające jest unieruchomienie z użyciem pętli szyjnej.

Złamania kości ramiennej w obrębie stawu łokciowego

Złamania okolicy stawu łokciowego są z reguły skutkiem urazu bezpośredniego. Często dochodzi do rozległego uszkodzenia tkanek miękkich tej okolicy. Objawy kliniczne są podobne. Pojawia się nagły i silny ból, staw łokciowy jest obrzęknięty, dochodzi do zatarcia ogólnych obrysów stawu i upośledzenia ruchu kończyny.

W złamaniach przezkłykciowych kości ramiennej odłamy złamania często są liczne i drobne, co sprawia, że postępowanie lecznicze jest bardzo trudne i terapia zarówno operacyjna, jak i nieoperacyjna często nie przynosi zamierzonych efektów, nie następuje pełne odzyskanie ruchomości w obrębie stawu łokciowego.

Nagły i silny skurcz mięśni przyczepiających się do struktur: kłykcia bocznego i nadkłykcia przyśrodkowego, jest przyczyną ich oderwania się i przemieszczenia odłamów. Zdarza się, że taki odłam wciągany jest do stawu łokciowego, jeżeli ten uległ zwichnięciu pourazowemu.

W złamaniach z niewielkim przemieszczeniem wystarczające jest unieruchomienie kończyny na pętli szyjnej lub w łusce gipsowej pod kątem 90 stopni - po 3-4 tygodniach takiego leczenia wskazane jest rozpoczęcie rehabilitacji, polegającej na ćwiczeniach stawu łokciowego. W przypadku wystąpienia znacznych przemieszczeń konieczne jest przeprowadzenie leczenia operacyjnego.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Chirurgia Podręcznik dla studentów", pod red. Jana Fibaka, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Traumatologia narządu ruchu", pod red. Donata Tylmana i Artura Dziaka, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa