Zespół otworu górnego klatki piersiowej

Zespół otworu górnego klatki piersiowej jest schorzeniem reumatycznym, dotyczy zaburzeń nerwowo-naczyniowych, które pojawiają się w wyniku ucisku na części splotu ramiennego (pień dolny) i na naczynia podobojczykowe.

Struktury te przechodzą z szyi do jamy pachowej, na tej wysokości może dojść do ich uciśnięcia pomiędzy mięśniami pochyłymi przednim i środkowym, a strukturą pierwszego żebra, między pierwszym żebrem, a obojczykiem lub pomiędzy wyrostkiem kruczym łopatki, a ścięgnem mięśnia piersiowego mniejszego.

Na podstawie miejsca, w którym doszło do ucisku struktur nerwowo-naczyniowych, wyróżnia się tradycyjnie 3 rodzaje zespołu otworu górnego klatki piersiowej, które w praktyce klinicznej są niezwykle trudne do odróżnienia.

Przyczyny i objawy zespołu otworu górnego klatki piersiowej

Przyczynami wywołującymi rozwój zespołu otworu górnego klatki piersiowej są najczęściej nieprawidłowości tych okolic o charakterze wrodzonych anomalii (np. występowanie dodatkowego żebra szyjnego lub dodatkowego pasma ścięgien). Objawy zespołu mogą być również skutkiem ciasnego rozmieszczenia i wzajemnego uciskania na sąsiednie struktury, np. u osób wysportowanych, z dobrze rozwiniętymi mięśniami tej okolicy.

Pierwszymi dolegliwościami zespołu otworu górnego klatki piersiowej pojawiającymi się w procesie chorobowym są zaburzenia czucia, pod postacią mrowienia, cierpnięcia i dolegliwości bólowych na obszarze unerwionym przez nerw łokciowy (głównie okolice palca serdecznego i małego). Następnie rozwijają się zaburzenia ruchowe i zaniki mięśniowe na obszarach, których unerwienie pochodzi z pnia dolnego splotu ramiennego (przede wszystkim z nerwu łokciowego).

U niektórych chorych pojawić się mogą zmiany naczyniowe, pod postacią niedokrwienia tkanek wskutek skurczu tętnic lub ich ucisku łącznie ze strukturami nerwowymi splotu ramiennego.

Rozpoznanie i leczenie zespołu otworu górnego klatki piersiowej

W celu postawienia właściwej diagnozy przy zespole otworu górnego klatki piersiowej konieczne jest przeprowadzenie badania neurologicznego i obrazowania struktur okolicy splotu ramiennego. Należy poszukiwać towarzyszących zespołów uciskowych (np. cieśni nadgarstka) aby nie przeoczyć współistnienia innych nieprawidłowości w obrębie struktur anatomicznych chorej kończyny. Niekiedy nie da się jednoznacznie stwierdzić, z którą postacią zespołu otworu górnego klatki piersiowej mamy do czynienia, nie jest to jednak zawsze konieczne.

Metody leczenia zachowawczego zespołu otworu górnego klatki piersiowej polegają na wzmocnieniu mięśni biorących udział w unoszeniu łopatki. Należy unikać nadmiernego odwodzenia kończyny. Leczenie operacyjne jest skuteczne tylko u niektórych chorych, a dokładne określenie przyczyny jest konieczne, jeśli rozważa się taki sposób postępowania.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby wewnętrzne", Andrzej Szczeklik, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków