Zespół kanału nadgarstka nerwu łokciowego

Kanał nadgarstka nerwu łokciowego, inaczej kanał Guyona, utworzony jest przez haczyk kości haczykowatej, kość grochowatą i więzadło poprzeczne nadgarstka, czyli troczek zginaczy. Nerw łokciowy w swoim kanale rozdziela się na gałąź powierzchowną (głównie zawierającą włókna czuciowe) i głęboką (przede wszystkim z włóknami ruchowymi, unerwiającymi mięśnie).

Przyczynami powstania zespołu kanału nadgarstka nerwu łokciowego są przede wszystkim gangliony, nieprawidłowości rozwijające się w reumatoidalnym zapaleniu stawów, urazy oraz zaburzenia anatomiczne kości i mięśni, obecne w okolicy kanału nadgarstka nerwu łokciowego.

Objawy zespołu kanału nadgarstka nerwu łokciowego

Obraz kliniczny przy zespole kanału nadgarstka nerwu łokciowego zależny jest od stopnia ucisku nerwu łokciowego, nasilenia nieodwracalnych zmian we włóknach nerwowych oraz od czasu trwania schorzenia. Do stałych objawów należą zaburzenia czucia (ubytki), bolesność, parestezje i zaburzenia ruchowe z osłabieniem i zanikiem mięśni unerwionych przez nerw łokciowy.

Ze względu na czuciowe unerwienie przez nerw powierzchni palca małego i częściowo serdecznego, parestezje występują właśnie na ich obszarze. Ponadto w badaniu klinicznym pacjent nie jest w stanie dotknąć kciukiem do opuszki palca małego (jest to dodatni wynik tzw. testu cyrkla).

Rozpoznanie zespołu kanału nadgarstka nerwu łokciowego

Rozpoznanie zespołu kanału nadgarstka nerwu łokciowego ustala się w oparciu o obecność objawów klinicznych i nieprawidłowości stwierdzanych podczas badania neurologicznego pacjenta. Pomocna może być ocena czynności elektrycznej mięśni (elektromiografia) zaopatrywanych przez nerw łokciowy i samego nerwu (elektroneurografia).

Dodatkowo można wykonać badania obrazujące struktury kanału nadgarstka nerwu łokciowego. Nieraz konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki z uwzględnieniem obecności chorób towarzyszących, w przebiegu których obserwuje się objawy kliniczne spowodowane uciskiem na nerw łokciowy.

Leczenie zespołu kanału nadgarstka nerwu łokciowego

Celem leczenia zespołu kanału nadgarstka nerwu łokciowego jest zniesienie ucisku i umożliwienie powrotu właściwej czynności nerwu łokciowego lub jego regeneracji. W przypadku objawów neuropatii uciskowej na wysokości kanału Guyona większość chorych wymaga leczenia operacyjnego, które może odbarczyć przestrzeń ze strukturami uciskającymi na włókna nerwu łokciowego.

W niektórych przypadkach obrzękowych i zapalnych wskazane jest wstrzyknięcie miejscowe glikokortykosteroidów. Powrót czynności nerwu zależny jest od stopnia jego uszkodzenia i zwykle rokowanie jest pomyślne, jeśli ucisk nie nawraca.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby wewnętrzne", Andrzej Szczeklik, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków
  • "Prof. dr med. Władysław Jakimowicz Neurologia kliniczna w zarysie Podręcznik dla studentów medycyny", pod red. Mieczysława Goldsztajna, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa