Zapalenie gruczołu krokowego

Zapalenie gruczołu krokowego jest częstym schorzeniem u mężczyzn w młodym i średnim wieku. Uważa się, że nawet kilka procent ogólnej liczby mężczyzn dotkniętych jest tym problemem, chociaż statystyki mogą być zaniżone, bo duża liczba chorych nie zgłasza się do lekarza ze swoimi dolegliwościami.

Zapalenie gruczołu krokowego ma istotny wpływ na codzienne funkcjonowanie, a nierzadko wywołuje problemy natury psychologicznej. Schorzenie klasyfikuje się na cztery główne jednostki chorobowe: ostre bakteryjne, przewlekłe bakteryjne, bezobjawowe zapalenie gruczołu krokowego i przewlekły zespół bólowy miednicy (zapalny lub niezapalny).

Istnieją kryteria wykluczające schorzenie, do których należy stwierdzenie u pacjenta zapalenia cewki moczowej, nowotworu narządów moczowo-płciowych, zwężenia cewki moczowej lub dysfunkcji neurogennej pęcherza moczowego. W tych patologicznych stanach nie rozpoznaje się zapalenia gruczołu krokowego. Przyczyny występowania zmian zostały tylko częściowo wyjaśnione, w dużej ilości przypadków nie udaje się wykazać obecności drobnoustroju odpowiadającego za wystąpienie objawów chorobowych.

Do najczęściej wykrywanych czynników etiologicznych należą bakterie Escherichia coli, Klebsiella spp., Proteus mirabilis, Pseudomonas aeruginosa, Enterococcus faecalis. Mimo niewykrycia patogenu w drogach moczowych, wielu pacjentów zgłasza nasilone dolegliwości ze strony narządów moczowo-płciowych.

Ostre bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego

Ostre bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego jest stanem cechującym się nagłym początkiem klinicznym z gorączką, dreszczami, dolegliwościami bólowymi okolicy krocza i kości krzyżowej. Ponadto występują zaburzenia w oddawaniu moczu pod postacią pieczenia podczas mikcji, osłabienia strumienia moczu, uczucia zalegania po oddaniu moczu.

Również pacjenci mogą zgłaszać objawy ogólnoustrojowe, takie jak uczucie zmęczenia, złe samopoczucie, nocne poty, utratę apetytu. Ważne jest wczesne ustalenie rozpoznania i wdrożenie właściwego leczenia, ze względu na często nawrotowy charakter schorzenia oraz zagrożenie rozwojem niebezpiecznych powikłań, np. posocznicy, ropnia, przeniesienia infekcji na inne narządy okolicy moczowo-płciowej, czy jamy brzusznej.

Podczas badania gruczołu krokowego stwierdza się jego tkliwość i nasilone dolegliwości bólowe, prostata jest ponadto powiększona, ocieplona, a po badaniu lub w jego trakcie, z cewki moczowej wydobywać się może biała wydzielina. W ogólnej ocenie laboratoryjnej moczu najczęściej obserwuje się podwyższone stężenie białych krwinek (również w badaniu ogólnym surowicy krwi), nieraz liczne bakterie.

Zaleca się przeprowadzenie badania obrazowego, przynajmniej ultrasonografii, w celu wykluczenia ropnia stercza. Leczenie ostrego zapalenia gruczołu krokowego polega na dożylnym podaniu antybiotyków, a po poprawie stanu klinicznego pacjenta można stosować leki w postaci doustnej. Leczenie powinno trwać około 4-6 tygodni. Hospitalizacja niezbędna jest w przypadkach przebiegających z zatrzymaniem moczu.

Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego

Przewlekłe zapalenie stercza jest częstą przyczyną pojawiania się nawrotowych zakażeń w obrębie dróg moczowych. Pacjenci nieraz nie skarżą się na żadne dolegliwości, jeżeli objawy występują, to nie mają tak gwałtownego przebiegu i nie są bardzo nasilone, jak w przypadku ostrego zapalenia gruczołu krokowego.

Najczęściej chorzy zgłaszają dyskomfort okolicy krocza, bóle jąder, pachwin, czasem pieczenie podczas oddawania moczu i częstomocz. Z reguły schorzenie przebiega bez gorączki, mogą jedynie pojawiać się stany podgorączkowe. Leczenie wymaga podawania antybiotyku działającego na konkretny szczep bakteryjny, wywołujący chorobę w danym przypadku.

Dodatkowo terapię przewlekłego zapalenia gruczołu krokowego wspomaga się stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Pomimo szybkiej i dobrej odpowiedzi na leczenie nie wolno przerywać terapii, leki należy podawać przez okres około 6 tygodni.

Przewlekły zespół bólów miednicy

Przewlekły zespół bólów miednicy jest rozpoznawany, kiedy objawy utrzymują się przez okres 3 miesięcy. Pacjenci skarżą się na bóle krzyża, krocza, spojenia łonowego oraz okolicy ujścia zewnętrznego cewki moczowej. Ponadto osłabiony jest strumień moczu, a chorzy zgłaszają problemy natury seksualnej.

W diagnostyce przewlekłego zespołu bólów miednicy zastosowanie znalazło badanie moczu przed i po intensywnym masażu gruczołu krokowego. Wzrost ilości drobnoustrojów i leukocytów w moczu po masażu, w porównaniu ze stanem pierwotnym, świadczy o przewlekłym zapaleniu gruczołu krokowego.

Natomiast, jeżeli stan dotyczy tylko wzrostu ilości leukocytów, wówczas rozpoznaje się przewlekły zespół bólów miednicy o charakterze stanu zapalnego (jeżeli nie ma wzrostu ilości ani leukocytów, ani bakterii, zespół rozpoznaje się, ale bez stanu zapalnego).

W leczeniu przewlekłego zespołu bólów miednicy podaje się antybiotyki przez okres kilku tygodni. Również stosuje się masaż gruczołu krokowego, termoterapię, a w niektórych przypadkach klinicznych nawet psychoterapię.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Urologia. Podręcznik dla studentów medycyny", red. nauk. Andrzej Borkowski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Podręcznik urologii Diagnostyka i leczenie" Mike B. Siroky, Robert D. Oates, Richard K. Babayan, red. wyd. pol. Krzysztof Bar, wyd. Czelej, Lublin