Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej jest schorzeniem powstającym w następstwie zakażenia drobnoustrojami wywołującymi infekcję rzeżączkową (Neisseria gonorrhoeae) lub nierzeżączkową (Chlamydia trachomatis, Ureaplasma urealyticum, Mycoplasma hominis, Trichomonas vaginalis i inne szczepy chorobotwórcze).

Zapalenie cewki moczowej może nie dawać żadnych objawów klinicznych nawet u połowy pacjentów, z czasem prowadząc do zapalenia narządów w obrębie miednicy mniejszej i jego następstw. U mężczyzn proces chorobowy może doprowadzić do zwężenia cewki moczowej, zapalenia gruczołu krokowego, zapalenia najądrza i niepłodności.

Przyczyny powstawania zapalenia cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej często jest skutkiem przeniesienia drobnoustrojów podczas stosunku płciowego lub na drodze zstępującej z górnych dróg moczowych, pochwy, jelita grubego albo przez układ krwionośny.

Z innych przyczyn wywołujących zakażenia cewki moczowej wymienia się: zwężenie cewki, a zwłaszcza jej ujścia zewnętrznego, ponadto uchyłki cewki, czy ciała obce. Również u pacjentów poddanych cewnikowaniu pęcherza moczowego lub wziernikowaniu dróg odprowadzających mocz, często dochodzi do rozwoju zapalenia cewki moczowej.

Objawy zapalenia cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej objawia się dolegliwościami bólowymi występującymi podczas oddawania moczu, umiejscowionymi w dolnym odcinku cewki moczowej i szczególnie nasilonymi w godzinach porannych. Niekiedy występuje swędzenie zewnętrznego ujścia cewki.

Z innych objawów zapalenia cewki moczowej mogą pojawić się: częstomocz, naglące parcia na pęcherz (zwłaszcza jeśli współistnieje zapalenie pęcherza moczowego lub gruczołu krokowego), ropny wyciek, czasem podbarwiony krwią, często stwierdzany po masowaniu cewki moczowej.

U kobiet często dochodzi do zwiększonego wydzielania treści pochwowej lub występują upławy. U chorych nie stwierdza się uogólnionych objawów zakażenia, chyba że współistnieją u nich inne infekcje w obrębie układu moczowego lub różnych narządów.

Rozpoznanie zapalenia cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych schorzenia, szybką metodą potwierdzająca występowanie choroby jest badanie mikroskopowe wymazu pobranego z cewki moczowej lub z próbki początkowego strumienia moczu, po zastosowaniu specjalnego barwienia metodą Grama.

Wykrycie neutrofilów (odmiana białych krwinek) świadczy o zapaleniu cewki moczowej, a obecność Gram-ujemnych dwoinek wewnątrz tych komórek o rzeżączkowej przyczynie schorzenia.

U wszystkich pacjentów konieczne jest wykonanie posiewu wydzieliny lub wymazu z cewki moczowej w kierunku rozpoznania Neisseria gonorrhoeae, jak również poszukiwanie infekcji chlamydiowej oraz innych schorzeń należących do grupy przenoszonych drogą płciową.

Leczenie zapalenia cewki moczowej

Z powodu ograniczonej dostępności badań, które są pomocne w wykrywaniu drobnoustrojów odpowiedzialnych za zapalenie cewki moczowej, często podejmuje się leczenie empiryczne, czyli polegające na włączeniu preparatu w oparciu o doświadczenie, obecność typowych objawów klinicznych dla danego patogenu oraz aktualnej sytuacji epidemiologicznej na określonym obszarze.

Niezwłocznie po ustaleniu rozpoznania zapalenia cewki moczowej należy włączyć cyprofloksacynę, ofloksacynę lub ceftriakson (w przypadkach rzeżączkowego zapalenia cewki moczowej), czy doksycyklinę, azytromycynę, erytromycynę albo ofloksacynę (w nierzeżączkowych infekcjach cewki).

Ponadto niezbędne jest przebadanie i włączenie leczenia u wszystkich partnerów seksualnych, zagrożonych zakażeniem potencjalnie przeniesionym od osoby chorej na zapalenie cewki moczowej. Istotna jest również profilaktyka infekcji dróg moczowych.

Mariusz Kłos

Bibliografia

• "Choroby wewnętrzne", Andrzej Szczeklik, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków
• "Medycyna wewnętrzna", Gerd Herold i współautorzy, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
• "Urologia. Podręcznik dla studentów medycyny", red. nauk. Andrzej Borkowski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa

Wątki Zapalenie cewki moczowej
infekcja rzeżączkowa zwężenie cewki moczowej bóle podczas oddawania moczu częstomocz parcie na pęcherz ropny wyciek upławy