Wtórne błoniasto - rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek

Wtórne błoniasto-rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek należy do chorób zapalnych występujących w kłębuszkach nerkowych, które mogą się rozwinąć w przebiegu różnych schorzeń.

Zmiany w nerkach są spowodowane odkładaniem się kompleksów immunologicznych w tych narządach, co wiąże się z rozwojem objawów ze strony dróg moczowych.

Przyczyny wtórnego błoniasto-rozplemowego kłębuszkowego zapalenia nerek

Wtórne błoniasto-rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek powstaje w przebiegu wirusowego zapalenia wątroby typu B lub C, tocznia rumieniowatego układowego, krioglobulinemii mieszanej niezwiązanej z infekcją HCV oraz w stanach rozrostowych układu limfatycznego, np. w białaczkach, czy chłoniakach nieziarniczych.

Poza tym nieprawidłowości w nerkach mogą być skutkiem infekcji bakteryjnych, np. zapalenia wsierdzia i zakażenia złącza komorowo-przedsionkowego w sercu. Najczęstszą przyczyną zmian wtórnych o charakterze błoniasto-rozplemowym jest zakażenie wirusem hepatotropowym typu C.

Objawy wtórnego błoniasto-rozplemowego kłębuszkowego zapalenia nerek

Wtórne błoniasto-rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek przebiega z zespołem nerczycowym, postępującym upośledzeniem czynności nerek, nadciśnieniem tętniczym krwi i obrzękami obwodowymi. Jeżeli za nieprawidłowości odpowiada wirusowe zapalenie wątroby typu C, pierwsze objawy obserwowane są najczęściej u osób, które ukończyły 40. rok życia.

U pacjentów występują symptomy związane z krioglobulinemią, pojawiają się bóle stawowo-mięśniowe, objawy skórne pod postacią plamicy uniesionej, występującej zwykle na kończynach dolnych, nasilającej się pod wpływem działania niskiej temperatury.

Do rzadszych objawów związanych z występowaniem krioglobulin należą: powiększenie wątroby, śledziony, węzłów chłonnych, zaburzenia funkcjonowania nerwów obwodowych i dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Często pacjenci są osłabieni i zmęczeni.

Objawy związane z wirusowym zapaleniem wątroby typu B to nieznaczny białkomocz i krwinkomocz, rzadko dochodzi do przejściowego upośledzenia czynności nerek. W WZW typu B często obserwuje się samoistne remisje.

Wtórne błoniasto-rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek w przebiegu innych schorzeń objawia się różnie nasilonym białkomoczem i krwinkomoczem, z reguły nie dochodzi do rozwoju zaburzeń funkcjonowania nerek (czynność tych narządów jest upośledzona jeżeli w obrazie histologicznym stwierdza się obecność zmian o charakterze półksiężyców).

Leczenie wtórnego błoniasto-rozplemowego kłębuszkowego zapalenia nerek

Najważniejsze znaczenia ma terapia schorzenia podstawowego, które jest odpowiedzialne za rozwój wtórnego błoniasto-rozplemowego zapalenia kłębuszków nerkowych. U chorych z wirusem zapalenia wątroby typu C, przed wdrożeniem leczenia przeciwwirusowego konieczne jest zastosowanie wlewu dożylnego z glikokortykosteroidem (metyloprednizonem) i lekiem immunosupresyjnym (cyklofosfamidem).

Można również rozważyć oczyszczenie krwi z krioglobulin. Po opanowaniu objawów ostrej fazy choroby należy włączyć terapię przeciwwirusową interferonem alfa i rybawiryną, która powinna być prowadzona przez długi okres czasu.

W przypadkach, za które odpowiedzialny jest wirus zapalenia wątroby typu B leczenie włącza się u pacjentów z zespołem nerczycowym i narastającą niewydolnością nerek.

Zastosowanie znalazł interferon alfa. Glikokortykosteroidy i cytostatyki mogą prowadzić do nasilenia nieprawidłowości i uszkadzać wątrobę.

W infekcjach i zespołach rozrostowych układu limfatycznego leczenie przyczynowe powinno być wdrożone dopiero po przynajmniej częściowej remisji zmian zapalnych w nerkach.

Rokowanie przy wtórnym błoniasto-rozplemowym kłębuszkowym zapaleniu nerek

Wtórne błoniasto-rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek związane z wirusowym zapaleniem wątroby typu C może nawracać po wyleczeniu, rzadko także w nerce przeszczepionej.

W przypadkach infekcji HBV rokowanie jest różne, część przypadków przebiega stabilnie lub dochodzi do ustępowania nieprawidłowości, inne natomiast prowadzą do schyłkowej niewydolności nerek, która rokuje niepomyślnie.

Prognoza w innych schorzeniach jest zależna od stopnia nasilenia choroby podstawowej i sposobu prowadzonego postępowania terapeutycznego.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby wewnętrzne", Andrzej Szczeklik, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków