Wszawica głowowa

Wszawica głowowa to zmiany skórne obserwowane w okolicach owłosionej skóry głowy, które wywołane są przez stawonoga - wesz głowową (wielkości 2,5-3 milimetrów). W ciągu jednego miesiąca samiczka składa nawet kilkaset jaj, które dojrzewają po 2-3 tygodniach, następnie tzw. gnidy przyczepiają się do włosa, tuż ponad powierzchnią skóry. Wraz ze wzrostem włosów oddalają się one coraz bardziej, co może być pomocne w określeniu długości trwania choroby.

Wszawica głowowa przenosi się drogą kontaktu z zakażonymi nakryciami głowy, szczególnie często występuje u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Schorzenie ma wówczas charakter epidemiologiczny i rozprzestrzenia się między dziećmi przebywającymi ze sobą.

Objawy wszawicy głowowej

Wesz głowowa zlokalizowana jest najczęściej w okolicach skroniowych i potylicznej, dlatego obserwowane zmiany są najbardziej nasilone na tych obszarach. Często charakterystycznym objawem jest świąd skóry wywołany ukłuciem stawonoga.

Wtórnie wskutek zadrapań przy wszawicy głowowej rozwijają się powierzchnie z sączącą treścią i strupy. Problemem są również powstające w tych miejscach zmiany infekcyjne i zliszajowacenia. W postaciach bardziej zaawansowanych często stwierdza się powiększenie węzłów chłonnych.

Rozpoznanie wszawicy głowowej

Ustalenie rozpoznania wszawicy głowowej opiera się na stwierdzeniu zmian swędzących w okolicy potylicznej lub skroniowych, powikłanych nadkażeniami i objawami ropnymi. Potwierdzenie rozpoznania jest możliwe po wykazaniu obecności dojrzałych wszy lub przytwierdzonych do włosów gnid.

Nieraz różnicowanie wszawicy głowowej wymaga wykluczenia łupieżu owłosionej skóry głowy i wyprysku łojotokowego, jednak z reguły ustalenie rozpoznanie nie jest trudne.

Leczenie wszawicy głowowej

Podstawowym lekiem stosowanym we wszawicy głowowej jest roztwór 1 proc. gamma-heksachlorocykloheksanu w postaci żelu, emulsji lub proszku. Preparat pozostawia się na 12-24 godzin pod czepkiem, a potem zmywa przy użyciu szamponu zawierającego środek farmakologiczny lub roztwór 3 proc. kwasu octowego.

Kolejną terapię przy wszawicy głowowej wdraża się po kilku dniach. Z innych preparatów zastosowanie znalazł ocet sabadylowy, ewentualnie z dodatkiem sublimatu.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa