W pierwszych tygodniach trwania ciąży płód korzysta z hormonów tarczycowych pochodzących od matki, a ich niedobór może być przyczyną znacznego niedorozwoju struktur ośrodkowego układu nerwowego i upośledzenia umysłowego dziecka.
Około 10. tygodnia ciąży gruczoł tarczowy noworodka ma już zdolność do gromadzenia jodu, a od 12. tygodnia przysadka mózgowa zaczyna wytwarzać hormon tyreotropowy TSH. Do produkcji hormonów tarczycy niezbędny jest jod, przechodzi on przez łożysko i jest dostarczany przez matkę przyjmującą ten pierwiastek wraz z pożywieniem.
Wrodzona nadczynność tarczycy jest stanem klinicznym spowodowanym nadmiarem hormonów tarczycowych, które obecne są u płodu w momencie narodzin, a nieraz również w trakcie trwania ciąży przez różnie długi okres czasu. Najczęstszą przyczyną nadmiaru hormonów jest choroba Gravesa i Basedowa u matki.
Wrodzona nadczynność tarczycy to cechuje się obecnością przeciwciał przeciwtarczycowych, stymulujących gruczoł do wydzielania hormonów. Przeciwciała te przechodzą przez łożysko i pobudzają receptor dla TSH u płodu, co stymuluje tarczycę i powoduje wystąpienie objawów klinicznych.
Płodowa nadczynność tarczycy jest najczęściej rozpoznawana w II trymestrze ciąży, u kobiet z wysokimi stężeniami przeciwciał przeciwtarczycowych. Nieimmunologiczny charakter wrodzonej nadczynności tarczycy zdarza się rzadko i jest skutkiem mutacji w obrębie genu dla receptora TSH.
U płodu najczęściej obserwowanym objawem klinicznym nadczynności tarczycy jest przyspieszenie pracy serca. W badaniu ultrasonograficznym stwierdza się ponadto zahamowanie wewnątrzmacicznego wzrastania płodu, zmniejszenie obwodu główki, a czasem powiększenie gruczołu tarczowego i wielowodzie. Poród noworodków z nadczynnością tarczycy następuje wcześniej, około 30. tygodnia ciąży.
W zależności od stopnia nasilenia wrodzonej nadczynności tarczycy u noworodka, obraz kliniczny może być różny, od bezobjawowej (subklinicznej) nadczynności tarczycy, do znacznego nasilenia objawów. Występuje drażliwość, niepokój, łapczywe jedzenie ze skłonnością do wymiotów i biegunek oraz brak przyrostu masy ciała.
Ponadto pojawia się gorączka, zaczerwienienie skóry i wzmożona potliwość. Rzadkim objawem wrodzonej nadczynności tarczycy u noworodka jest wytrzeszcz gałek ocznych i powiększenie gruczołu tarczowego.
Istotnym zagrożeniem jest wystąpienie zespołu tarczycowo-sercowego, który przebiega z przyspieszoną akcją serca, arytmią i nadciśnieniem tętniczym. Nieraz w jego przebiegu dochodzi do niewydolności serca.
Mariusz Kłos
Interna.com.pl › forum chorób + mapa + info