Uszkodzenie nerwu piszczelowego

Nerw piszczelowy zaopatruje ruchowo mięśnie biorące udział w zginaniu stopy i mięśnie podeszwowe, a czuciowo tylną i dolną powierzchnię podudzia wraz z tylną okolicą stopy.

Uszkodzenie nerwu piszczelowego związane jest z utratą bądź upośledzeniem funkcji mięśni: brzuchatego łydki, płaszczkowatego, piszczelowego tylnego, zginacza długiego palców i palucha, zginacza krótkiego palców i palucha, międzykostnych oraz glistowatych.

Uszkodzenia nerwu piszczelowego należą do rzadkich stanów chorobowych dotyczących nerwów obwodowych, najczęstszą ich przyczyną są zranienia.

Objawy uszkodzenia nerwu piszczelowego

Wskutek porażenia nerwu piszczelowego niemożliwe jest zginanie podeszwowe stopy. Chory nie może stać i chodzić na palcach. Z powodu porażenia mięśni międzykostnych ułożenie palców stóp jest szponowate (podobnie, jak obserwowane po uszkodzeniach nerwu łokciowego, objawiających się takim ustawieniem w obrębie rąk). Palce stóp pozostają wyprostowane w stawach podstawowych i zgięte w pozostałych.

Wraz z upływem czasu od uszkodzenia nerwu piszczelowego powstaje tzw. stopa piętowa, która jest spowodowana postępującymi przykurczami prostowników i zanikami mięśni podeszwy, tracących swoje ruchowe unerwienie wskutek uszkodzenia nerwu piszczelowego. Dodatkowo odruchy skokowy i podeszwowy są zniesione. Zaburzenia czucia obecne są na skórze tylnej i dolnej powierzchni podudzia oraz na tylnym obszarze stopy.

Leczenie uszkodzenia nerwu piszczelowego

Leczenie uszkodzeń nerwu piszczelowego ma na celu jego regenerację i przywrócenie prawidłowej funkcji, polegającej przede wszystkim na właściwym poruszaniu kończyną dolną (głównie stopą). Zastosowanie znalazły masaże oraz wykonywanie ruchów czynnych i biernych.

Często niezbędna jest długotrwała rehabilitacja, ponieważ regeneracja nerwu piszczelowego jest powolnym procesem. Skuteczność leczenia może być oceniana za pomocą badania elektromiograficznego uszkodzonych obszarów.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Prof. dr med. Władysław Jakimowicz Neurologia kliniczna w zarysie Podręcznik dla studentów medycyny", pod red. Mieczysława Goldsztajna, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Neurologia praktyczna", Antoni Prusiński, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa