Urazy moszny i jąder

Urazy moszny i jąder nie należą do częstych przypadków klinicznych urologii. Rany w tej okolicy uznaje się za potencjalnie zakażone. Uszkodzenie skóry stwarza bowiem ryzyko przedostania się drobnoustrojów do rany i wywołania infekcji, która łatwo może przechodzić na sąsiednie tkanki. Z tego powodu zranienia te wymagają specjalnego postępowania.

Podział oraz powikłania urazów moszny i jąder

Urazy moszny dzieli się na otwarte i zamknięte, w zależności od tego, czy z uszkodzeniem współistnieje naruszenie ciągłości skóry. Urazy o charakterze otwartym dotyczą zarówno stłuczeń, jak i pęknięć jądra.

W przypadku urazów jąder konieczne jest wykonanie badania ultrasonograficznego jądra, w celu właściwej oceny stanu klinicznego i stopnia zaawansowania zmian pourazowych. Należy bowiem wykluczyć bądź potwierdzić pęknięcie jądra. Tylko w razie stłuczenia jądra, z nieobecnym krwiakiem w osłonce, wskazane jest postępowanie zachowawcze, bez interwencji chirurgicznej.

W pozostałych przypadkach (krwiaki śródosłonkowe, krwiaki śródjądrowe) niezbędne jest zabiegowe zaopatrzenie rany na jądrze, w celu zapobiegnięcia zanikowi jądra o charakterze niedokrwiennym, który jest spowodowany uciskiem przez narastający krwiak, obrzękiem i wtórnym zakażeniem. Stany te prowadzą bowiem do obniżenia przepływu krwi przez jądro, co może skutkować jego zanikiem.

Leczenie urazów moszny i jąder

Leczenie urazów moszny i jąder polega na ewakuacji krwiaka, poza tym należy jak najoszczędniej wyciąć martwicze tkanki, a jeśli błona biaława uległa uszkodzeniu w następstwie urazu, konieczne jest jej zszycie. Jeżeli rany mają charakter otwarty należy podjąć takie postępowanie, jak w przypadku zakażonych ran.

Niezbędne jest płukanie zranionych okolic jałowymi płynami fizjologicznymi, usunięcie z rany wszelkich ciał obcych oraz tkanek martwiczych, konieczna jest również systematyczna kontrola uszkodzonych miejsc z oceną ich głębokości i współistniejących zranień. Bardziej szczegółowe postępowanie konieczne jest w przypadkach ran brudnych lub zaopatrywanych po kilku godzinach od wystąpienia urazu.

Niezbędne jest podanie antybiotyku działającego na wiele szczepów bakteryjnych, w tym na drobnoustroje beztlenowe. Należy rozważyć również wdrożenie profilaktyki przeciwtężcowej, przez podanie anatoksyny i surowicy przeciwtężcowej.

Rokowanie w urazach moszny i jąder

Rokowanie przy urazach moszny i jąder zależne jest od stopnia uszkodzenia tkanek i odpowiednio wcześnie podjętego właściwego leczenia. Gorsze rokowanie związane jest z rozwojem w niektórych przypadkach powikłań o charakterze zakażeń rany pourazowej.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Urologia. Podręcznik dla studentów medycyny", red. nauk. Andrzej Borkowski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Podręcznik urologii Diagnostyka i leczenie" Mike B. Siroky, Robert D. Oates, Richard K. Babayan, red. wyd. pol. Krzysztof Bar, wyd. Czelej, Lublin