Tuberkulid guzkowo-zgorzelinowy

Tuberkulid guzkowo-zgorzelinowy jest najprawdopodobniej odczynem alergicznym na prątki gruźlicze lub ich składowe (produkty rozpadu). Związek z gruźlicą nie został jednak do końca wyjaśniony, ponieważ w przebiegu nie udaje się wykryć prątków w obrębie zmian skórnych, ale w części przypadków współistnieje czynna lub przebyta gruźlica, poza tym obserwuje się dobrą reakcję na środki przeciwgruźlicze, co sugeruje taki mechanizm odpowiedzialny za występowanie wykwitów skórnych. Tuberkulid guzkowo-zgorzelinowy cechuje się obecnością guzków z objawami bliznowacenia w środkowej części zmian.

Objawy tuberkulidu guzkowo-zgorzelinowego

Pierwotną zmianą skórną jest guzek, który ulega martwicy z wytworzeniem drobnych owrzodzeń o ostro ściętych brzegach. Po ustąpieniu wykwitów pozostają okrągłe i białe blizny. Guzki są liczne, na ogół symetrycznie rozmieszczone, nie mają jednak tendencji do zlewania się i grupowania.

Przebieg tuberkulidu guzkowo-zgorzelinowego jest na ogół przewlekły, z zaostrzaniem się procesu chorobowego wiosną i jesienią. Schorzenie występuje przede wszystkim na wyprostnych częściach kończyn (np. łokcie, kolana), pośladkach, rzadko może pojawiać się również na twarzy. Dotyczy osób z reguły będących w dobrym stanie ogólnym.

Rozpoznanie tuberkulidu guzkowo-zgorzelinowego

Tuberkulid guzkowo-zgorzelinowy sugerują drobne guzki pozostawiające niewielkie blizny, typowe umiejscowienie wykwitów oraz wybitnie dodatni odczyn tuberkulinowy. Nieraz konieczne jest wykonanie badania histologicznego zmienionych chorobowo tkanek.

W różnicowaniu tuberkulidu guzkowo-zgorzelinowego należy wykluczyć plamicę hiperergiczną (przebiega ona z pierwotnymi wykwitami wybroczynowymi) oraz trądzik jodowy i bromowy (charakteryzuje się mniejszą skłonnością do rozpadu i bliznowacenia oraz wykwitami typu pęcherzowego).

Leczenie tuberkulidu guzkowo-zgorzelinowego

W leczeniu tuberkulidu guzkowo-zgorzelinowego stosuje się leki przeciwgruźlicze, przede wszystkim izoniazyd, który niekiedy łączy się z ryfampicyną. Niezbędna jest wielomiesięczna terapia, ponadto konieczne jest włączenie dodatkowych leków o korzystnym działaniu na naczynia krwionośne.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa