Rumień stwardniały

Rumień stwardniały, inaczej gruźlica stwardniała skóry, to przewlekłe zmiany zapalne przebiegające z guzami, najczęściej zlokalizowane na podudziach i przeważające u kobiet. W procesie powstawania wykwitów prawdopodobnie istotną rolę odgrywają produkty rozpadu prątków gruźliczych, na które organizm człowieka reaguje specyficzną odpowiedzią układu odpornościowego. Jednak identyczne pod względem morfologicznym zmiany mogą występować w przypadkach niezwiązanych z prątkami gruźliczymi.

Objawy rumienia stwardniałego

Pierwotną zmianą skórną w przebiegu rumienia stwardniałego jest guz zapalny obecny w tkance podskórnej i pokryty warstwą sinoczerwonej skóry. Czasem guzy ulegają wchłonięciu, pozostawiając przy tym zagłębienia (odmiana niewrzodziejąca) lub rozpadowi (postać wrzodziejąca rumienia stwardniałego).

Lokalizacja nieprawidłowości dotyczy przede wszystkim kończyn dolnych (najczęściej okolic podudzi lub rzadziej ud). Przebieg kliniczny schorzenia jest przewlekły, mogą pojawić się zaostrzenia choroby, zwłaszcza w czasie wiosennym lub jesiennym.

Rozpoznanie rumienia stwardniałego

Rozpoznanie ustala się na podstawie typowych cech morfologicznych zmian skórnych oraz ich lokalizacji. Charakterystyczne jest również pojawianie się wykwitów u kobiet z przebytą lub czynną gruźlicą.

Rumień stwardniały ponadto cechuje się silnie dodatnimi odczynami tuberkulinowymi, rozstrzygające w przypadkach wątpliwych jest badanie histologiczne tkanek, które jednak nie zawsze umożliwia zróżnicowanie schorzenia z guzowatym zapaleniem naczyń. Konieczne jest również wykluczenie rumienia guzowatego i zakrzepowego zapalenia powierzchownych naczyń żylnych.

Leczenie rumienia stwardniałego

Leczenie rumienia stwardniałego opiera się na podawaniu izoniazydu, ewentualnie w skojarzeniu z ryfampicyną. Terapia jest wielomiesięczna. Ponadto należy stosować preparaty działające korzystnie na naczynia krwionośne.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa