Różyca

Różyca należy do schorzeń skórnych o charakterze zakaźnym, czynnikiem wywołującym zmiany są bakterie (włosowce różycy), które powodują powstanie ognisk zapalno-obrzękowych, przede wszystkim w obrębie rąk. Nieprawidłowości pojawiają się u osób mających styczność najczęściej z zakażonym mięsem drobiowym lub rybami.

Do różycy dochodzi przez miejscowe skaleczenia lub ukłucia. Najbardziej narażonymi grupami zawodowymi są weterynarze, rzeźnicy, kucharze i gospodynie domowe. Okres wylęgania różycy wynosi 2-7 dni. Przebycie infekcji nie wiąże się z uzyskaniem odporności, tak jak to ma miejsce w przypadkach wielu chorób zakaźnych.

Objawy różycy

W różycy pojawiają się nieprawidłowości, które mają charakter ostro odgraniczonego rumienia, zajmującego przede wszystkim okolice grzbietu jednego albo kilku palców, z oszczędzeniem paliczków. Często zmiany przechodzą na grzbiety rąk, szerzą się obwodowo, ustępują w części środkowej.

W początkowym okresie trwania różycy pacjenci zgłaszają niewielkie swędzenie, pieczenie i dolegliwości bólowe. Okres trwania choroby to zazwyczaj kilka tygodni, nawet jeśli nie podejmie się leczenia, objawy chorobowe nie przedłużają się. Symptomów ogólnoustrojowych nie stwierdza się w przebiegu różycy.

Rozpoznanie różycy

Ostro odgraniczone zmiany zapalne i obrzękowe oraz lokalizacja nieprawidłowości w obrębie rąk, sugerują rozpoznanie różycy. Ponadto szybki przebieg choroby i niewystępowanie objawów o charakterze ogólnoustrojowym są pomocne w procesie diagnostycznym. Ważny jest również wywiad chorobowy z uwzględnieniem pracy zawodowej oraz zranień ręki podczas jej wykonywania.

W różnicowaniu różycy konieczne jest wykluczenie róży, która przebiega z bardziej nasilonym stanem zapalnym oraz objawami ogólnoustrojowymi (gorączką, złym samopoczuciem, dreszczami) i jest przeważnie zlokalizowana na twarzy lub kończynach dolnych.

Ponadto rumień wielopostaciowy może przypominać różycę, ale liczba wykwitów w jego przebiegu jest większa, inna jest także lokalizacja. W rozpoznaniu różnicowym należy także wziąć pod uwagę rumień przewlekły pełzakowaty (inne umiejscowienie choroby i wolniejszy przebieg kliniczny).

Leczenie różycy

Ze względu na infekcyjny (bakteryjny) charakter różycy, podaje się antybiotyki, najczęściej penicylinę prokainową przez kilka dni. W przypadkach alergii na ten środek farmakologiczny duża skuteczność związana jest ze stosowaniem erytromycyny. Także inne antybiotyki dają korzystne efekty terapeutyczne. Miejscowo można podawać okłady zawierające roztwory ichtiolowe.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa