Róża

Róża jest ostrym i zapalnym stanem skóry wraz z tkanką podskórną, choroba cechuje się wysoką temperaturą i gwałtownym przebiegiem. Przyczyną wystąpienia róży jest infekcja paciorkowcowa, do której dochodzi w wyniku urazów mechanicznych bądź upośledzenia krążenia żylnego lub chłonnego.

Poza tym paciorkowiec może rozprzestrzeniać się również z ognisk zakaźnych zlokalizowanych w innych okolicach organizmu. Najczęściej choroba wywołana jest drobnoustrojami z grupy A, rzadziej G albo C. Charakter kliniczny przypominający różę może mieć również zakażenie gronkowcowe.

Objawy róży

W przebiegu róży pojawiają się zmiany obrzękowe i ostry proces zapalny skóry z tkanką podskórną. Typową cechą jest wyraźne odgraniczenie nieprawidłowości od otoczenia, które ma jakby obwałowany charakter. Kształt wysypek jest nieregularny, tzw. smugowate zmiany obserwuje się w przypadkach rozprzestrzeniania się zakażenia drogą naczyń chłonnych.

Spoistość ogniska chorobowego jest zazwyczaj wyraźnie zaznaczona. Skóra jest gładka, napięta i lśniąca. Wtórnie do gromadzenia się płynu wysiękowego w brodawkowatej warstwie skóry może dojść do oddzielenia się naskórka i pojawienia się pęcherzy. W ciężkich przypadkach róży obserwuje się martwicę tkankową i zgorzel.

Jeśli róża rozprzestrzenia się drogami naczyń chłonnych, wówczas róża nazywana jest pełzającą lub wędrującą. Najczęstszą lokalizacją zmian chorobowych jest skóra twarzy, punktem wyjścia są zazwyczaj błony śluzowe nosa i jamy ustnej. Nieraz nieprawidłowości dotyczą również kończyn dolnych.

W przebiegu klinicznym róży pacjenci zgłaszają nasilone dolegliwości bólowe i pieczenie. Początek objawów jest nagły. Pierwsze zmiany skórne współistnieją z wysoką temperaturą, która często przekracza 40 stopni Celsjusza. Ponadto pojawiają się dreszcze i uczucie ogólnego rozbicia. Choroba po ustąpieniu nie pozostawia żadnych blizn i zmian skórnych, z wyjątkiem postaci zgorzelinowej.

Powikłania w róży

Często w róży zdarzają się nawroty, zwłaszcza w miejscach uprzednio zajętych. Wskutek przedłużających się zmian może powstać trwały obrzęk (przede wszystkim w obrębie twarzy, narządów układu moczowo-płciowego lub kończyn), czyli tzw. słoniowacizna.

Z innych powikłań róży pojawić mogą się ropowica (w przypadkach występowania zmian ropnych w obrębie tkanki podskórnej) oraz zapalenie naczyń żylnych i chłonnych.

Rozpoznanie róży

Ustalenie rozpoznania róży jest możliwe na podstawie charakterystycznych cech klinicznych choroby, przede wszystkim wystąpienia ostrego stanu zapalnego, który jest bardzo dobrze odgraniczony od otoczenia, nagłego początku i gwałtownego przebiegu, a także wysokiej gorączki i dreszczy. Typowe schorzenie nie wiąże się z trudnościami diagnostycznymi, charakterystyczne cechy wskazują na różę.

W różnicowaniu róży należy brać pod uwagę przede wszystkim zakrzepowe zapalenie żył z nasilonym odczynem zapalnym ze strony skóry i rumień guzowaty, jeśli zmiany w przebiegu róży dotyczą okolic kończyn dolnych.

W przypadku umiejscowienia nieprawidłowości na twarzy należy wykluczyć tocznia rumieniowatego układowego, którego przebieg jest mniej gwałtowny, typowe jest nasilanie się zmian skórnych pod wpływem promieniowania słonecznego, na twarzy mają one wygląd motyla (zajmują czoło, nos i policzki).

Również początkowe stadium półpaśca może przypominać swoim przebiegiem różę. Jego objawy kliniczne cechują się bolesnością i niewystępowaniem gorączki. Poza tym w chorobach nowotworowych podobne zmiany są odczynem zapalnym na szerzące się drogą naczyń chłonnych przerzuty nowotworowe (np. raka piersi), rozstrzygające w różnicowaniu jest badanie histologiczne wycinków tkankowych.

Leczenie i rokowanie w róży

Terapia róży opiera się na podawaniu półsyntetycznych penicylin lub cefalosporyn. Leczenie trwa tydzień do 10 dni. Miejscowo zaleca się kompresy i maści ichtiolowe. Rokowanie w róży jest pomyślne. Stosowane antybiotyki dają dobre efekty terapeutyczne. Gorsza prognoza jest związana z przypadkami, w przebiegu których dojdzie do rozwoju powikłań.

Mariusz Kłos

Bibliografia

• "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
• "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa

Wątki Róża
wysoka temperatura paciorkowce upośledzenie krążenia żylnego zmiany obrzękowe smugowate zmiany róża pełzająca ból pieczenie wysoka temperatura róża wędrująca dreszcze ogólne rozbicie naczynia chłonne