Rogowacenie słoneczne

Rogowacenie słoneczne jest schorzeniem skóry przebiegającym z nawarstwieniami skórnymi, które często pojawiają się na podłożu nieprawidłowości spowodowanych działaniem promieniowania słonecznego lub w wyniku występowania zmian starczych w obrębie skóry. Rogowacenie słoneczne najczęściej jest zlokalizowane na obszarach niezakrytych przez ubrania.

Szkodliwe są zwłaszcza promienie prowadzące do powstania szarożółtych ognisk z przebarwieniami i odbarwieniami, zmniejszonej sprężystości, suchości i złuszczania, grubych zmarszczeń, czy pobruzdowań skórnych oraz rozszerzenia powierzchownych naczyń skórnych. Cechy skóry uszkodzonej przez promieniowanie słoneczne często nakładają się na skórę starczą, stąd różnicowanie między nimi nie jest możliwe we wszystkich przypadkach.

Objawy rogowacenia słonecznego

Rogowacenie słoneczne przebiega z żółtymi nawarstwieniami rogowymi, które cechują się suchą i nierównomierną powierzchnią oraz położeniem w poziomie skóry. Po usunięciu rogowych mas odsłania się lekko krwawiąca powierzchnia.

Rogowacenie słoneczne często są liczne i rozsiane, występują na czole lub w okolicy skroniowej, a u osób łysych również na głowie. Ponadto rogowacenie słoneczne obserwuje się na małżowinach usznych, rzadziej na grzbietach rąk, przedramionach i podudziach.

Okres utrzymywania się zmian jest wieloletni. Rogowacenie słoneczne może być punktem wyjścia raków kolczystokomórkowych lub podstawnokomórkowych skóry, na taki przebieg może wskazywać powiększanie się wykwitu, pojawienie się nacieku w obrębie podstawy i wystąpienie nadżerek lub powierzchownego rozpadu, nawet przy lekkim zadrapaniu.

Rozpoznanie rogowacenia słonecznego

Rozpoznanie rogowacenia słonecznego ustala się w oparciu o pewne cechy kliniczne wykwitów skórnych i ich typową lokalizację. Rozstrzygające jest badanie histologiczne wykazujące charakterystyczne nieprawidłowości.

W różnicowaniu rogowacenia słonecznego należy wykluczyć przede wszystkim wczesną brodawkę łojotokową (wykwity są z reguły bardziej wyniosłe, lokalizacja może również obejmować okolice przykryte ubraniem), brodawki płaskie (pojawiają się częściej w młodszym wieku i mają skłonności do samoistnego ustępowania) i hiperkeratotyczną odmianę tocznia rumieniowatego przewlekłego (stan zapalny jest bardziej nasilony, zmiany ustępując pozostawiają blizny).

Leczenie rogowacenia słonecznego

Terapia rogowacenia słonecznego zależna jest od wyniku badania histologicznego. Jeżeli nie wykazuje się cech przejścia w nowotwór można zastosować zamrażanie z użyciem płynnego azotu, tretynoinę w kremie, a ponadto skojarzyć te preparaty z retinoidami.

Jeżeli wykwity skórne są bardziej zaawansowane histologicznie, wskazane jest głębsze zamrażanie płynnym azotem lub chirurgiczne wycięcie zmiany.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa