Pylice płuc są najczęściej spowodowane poprzez wdychanie pyłów nieorganicznych. Zaliczane są do chorób zawodowych, przewlekłych. Pylice wywołane są przez pyły, które zanieczyszczają środowisko pracy. Następnie wnikają do dróg oddechowych. Najczęściej zatrzymują się w nosie i w górnych drogach oddechowych, skąd są wydalane z powietrzem wydechowym.
Do pęcherzyków płucnych dostają się aerozole o średnicy poniżej 2 μm. Pyły rozpuszczalne są wchłaniane do krwi, a nierozpuszczalne odkładane są w węzłach chłonnych i wchłaniane przez makrofagi.
Podział pylic płuc
Pylice płuc można podzielić na pylice kolagenowe i pylice niekolagenowe. Pylice kolagenowe są reprezentowane przez pylicę krzemowa i azbestową. Pył drażniący płuca ma właściwości zwłókniające.
Każde zwłóknienie tkanki płucnej ma charakter ogniskowy. Guzki mają średnicę kilka milimetrów. Są zbudowane z koncentrycznych włókien kolagenowych. W ich środku znajdują się zmiany hialitowe. Czasami widoczne są kryształy krzemionki. W postaci postępującej guzki zlewają się w rozległe zmiany.
Włóknienie występuje w dolnych częściach płuc. W górnych częściach płuc często rozwija się rozedma. Pylice niekolagenowe są wywoływane przez siarczan baru lub tlenek cyny. Pył drażniący ma słabe działanie zwłókniające.
Pylice górników kopalni węgla wywołane są wdychaniem pyłu kopalnianego. Ich główną cechą jest drobnoogniskowe włóknienie tkanki płucne. Krzemica to pylica cechująca się predyspozycją genetyczną. W płucach stwierdza się obecność pyłu krzemowego. W azbestozie występuje charakterystyczne włóknienie.
Objawy pylic płuc
Pylice płuc rozwijają się stopniowo. Mają skryty początek i powolny przebieg. Przez długie lata odczuwalna jest postępująca zadyszka. Niektóre choroby zawodowe mają przebieg ostry i bardzo burzliwy. Występują podczas wdychania szkodliwych gazów. Po takim wstępnym okresie ostrym, następuje źle rokujący „okres ciszy”. Po nim następuje okres katastrofy – duszność i obrzęk płuc.
Leczenie pylic płuc
W leczeniu ostrej pylicy płuc stosuje się duże dawki glikokortykosteroidów. W postaci przewlekłej wskazana jest tlenoterapia. Zapobieganie szkodliwemu wpływowi pyłów polega na profilaktyce technicznej, czyli usuwaniu źródeł zapylania i stosowaniu masek ochronnych.
Monika Kozak