Przewlekłe wrzodziejące zapalenie jamy ustnej

Przewlekłe wrzodziejące zapalenie jamy ustnej jest schorzeniem dermatologicznym, które przebiega z wykwitami o charakterze nadżerkowym i wrzodziejącym, zlokalizowanymi w obrębie jamy ustnej.

Przewlekłe wrzodziejące zapalenie jamy ustnej ma wyjątkowo przewlekły przebieg kliniczny, związana jest z obecnością w organizmie przeciwciał przeciwjądrowych, co jest następstwem nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego ustroju.

Przyczyny pojawiania się przewlekłego wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej nie są znane, w surowicy krwi chorych wykazuje się obecność przeciwciał skierowanych wyłącznie przeciwko strukturom jąder komórek warstwy podstawnej nabłonka kolczystego.

Ze względu na częste współistnienie liszaja płaskiego z przewlekłym wrzodziejącym zapaleniem jamy ustnej oraz podobieństwa kliniczne i histologiczne zmian obecnych na błonach śluzowych w obu chorobach, wydaje się, że schorzenie jest odmianą liszaja płaskiego nadżerkowego błon śluzowych.

Objawy przewlekłego wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej

Nadżerki i owrzodzenia są zmianami charakterystycznymi dla przewlekłego i wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej. Typową ich lokalizacją są błony śluzowe policzków, języka, dziąseł i podniebienia. Czas trwania choroby jest szczególnie długi, zmiany mogą utrzymywać się nawet do 20 lat. Schorzenie przebiega z okresami remisji i nawrotów.

Dolegliwości bólowe mogą mieć znaczne nasilenie, często utrudniając pacjentom z przewlekłym wrzodziejącym zapaleniem jamy ustnej przyjmowanie pokarmów. Stan ogólny chorych pozostaje jednak dobry.

Rozpoznanie przewlekłego wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej

Postawienie właściwej diagnozy jest możliwe po stwierdzeniu obecności nadżerek lub owrzodzeń na błonach śluzowych jamy ustnej, niezwykle przewlekłego przebiegu schorzenia i wykonaniu badań immunologicznych, które są rozstrzygające.

W różnicowaniu przewlekłego wrzodziejącego zapalenia błon śluzowych jamy ustnej należy brać pod uwagę inne schorzenia o podobnych objawach klinicznych, takie jak liszaj płaski nadżerkowy błon śluzowych, aftozy, pemfigoid bliznowaciejący oraz pęcherzyca. Różnicujące jest badanie immunopatologiczne.

Leczenie i rokowanie w przewlekłym wrzodziejącym zapaleniu jamy ustnej

Korzystne efekty terapeutyczne obserwuje się po podawaniu środków przeciwmalarycznych, np. chlorochiny, łącznie z niewielkimi dawkami glikokortykosteroidów. Sterydy stosowane w monoterapii na ogół nie są skuteczne.

Rokowanie w przewlekłym wrzodziejącym zapaleniu jamy ustnej jest korzystne, mimo niezwykle długotrwałego przebiegu klinicznego schorzenia. Zastosowane leczenie na ogół jest skuteczne i prowadzi do ustąpienia zmian, choć zdarzają się przypadki oporne na terapię.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa