Pryszczyca

Pryszczyca należy do schorzeń skórnych o charakterze wirusowym i cechuje się obecnością wykwitów pęcherzowych i nadżerkowych, głównie w jamie ustnej. Typowa jest wysoka gorączka obserwowana w przebiegu schorzenia.

Czynnikiem etiologicznym pryszczycy jest wirus należący do grupy pikornawirusów, zakażenie dotyczy bydła, głównie krów, a także świń i owiec. Zakaźność jest znaczna wśród zwierząt, może dojść do powstania ognisk epidemicznych. Infekcja rozprzestrzenia się na ludzi drogą pokarmową, przez zakażone mleko lub jego przetwory albo przez kontakt bezpośredni z chorymi zwierzętami.

Okres wylęgania wynosi 2-4 dni. Wykrywanie przeciwciał, które produkuje organizm w odpowiedzi na kontakt z wirusem, jest możliwe dopiero po 3 tygodniach od zakażenia, czyli w okresie zdrowienia pacjenta.

Objawy pryszczycy

Początkowo w miejscach zainfekowanych występują pęcherze z treścią surowiczo-ropną, które są usadowione na zapalnej podstawie. Najczęstsza lokalizacja pryszczycy dotyczy błon śluzowych jamy ustnej.

Wykwitom skórnym towarzyszą dolegliwości bólowe, ślinotok i podwyższona podstawowa temperatura ciała. Na dłoniach i stopach również mogą powstawać drobne pęcherze. Czas trwania pryszczycy wynosi kilkanaście dni.

Rozpoznanie pryszczycy

Typowy obraz kliniczny, szybki przebieg pryszczycy i potwierdzenie kontaktu z zainfekowanymi zwierzętami umożliwiają rozpoznanie pryszczycy. W celu potwierdzenia diagnozy konieczne jest wykonanie badań wirusologicznych.

W różnicowaniu pryszczycy należy brać pod uwagę afty, które mają przewlekły i nawrotowy przebieg, nie obserwuje się ponadto w ich przebiegu objawów ogólnoustrojowych, nieobecne są również pęcherze. Podobne cechy kliniczne wykazuje także rumień wielopostaciowy, jednak nie występuje ślinotok i nie stwierdza się typowych towarzyszących zmian na skórze, jakie obserwuje się w przebiegu pryszczycy.

Leczenie pryszczycy

Terapia pryszczycy może być prowadzona miejscowo lub ogólnie. Pierwsze metody polegają na stosowaniu preparatów wykazujących działanie odkażające, np. boraksu w glicerynie, zawiesiny natamycyny, czy płukanek z nadmanganianem potasu.

Ogólnoustrojowo podaje się antybiotyki albo sulfonamidy w celu profilaktyki wtórnych zakażeń bakteryjnych. Również wskazane jest przyjmowanie preparatów witaminowych z grupy B.

Rokowanie w pryszczycy

Pryszczyca rokuje pomyślnie. Choroba nie pozostawia trwałych następstw, zastosowana terapia przyspiesza wyleczenie. Nieco gorzej rokują postaci, w których dochodzi do rozwoju wtórnych nadkażeń bakteryjnych, ma to miejsce w przypadkach niepodawania ogólnoustrojowego antybiotyków.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa