Posocznica moczowa

Posocznica moczowa jest wywołana przez czynniki infekcyjne, które namnażają się w układzie moczowo-płciowym. Najczęstszymi drobnoustrojami wywołującymi schorzenie są tlenowe bakterie Gram-ujemne, takie jak pałeczka okrężnicy (Escherichia coli), Klebsiella, Enterobacter, pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa), czy pałeczka odmieńca (Proteus vulgaris).

Przyczyny powstawania posocznicy moczowej

Pacjenci, u których wykryto znaczną ilość bakterii w moczu lub utrudniony jego odpływ należą do grupy o podwyższonym ryzyku pojawienia się posocznicy moczowej. Przed jakimikolwiek zabiegami wykonywanymi na drogach moczowych u takich pacjentów podaje się profilaktyczną antybiotykoterapię.

Charakterystyczną przyczyną pojawienia się posocznicy moczowej jest zakażenie układu moczowego u pacjentów z kamicą, u których doszło do zablokowania moczowodu złogiem. Ponadto posocznica moczowa może wystąpić również u osób po wykonaniu przezodbytniczej biopsji gruczołu krokowego lub u chorych po traumatyzującym zabiegu rozszerzenia cewki moczowej.

Objawy posocznicy moczowej

Posocznica moczowa może przebiegać z różnymi objawami klinicznymi. Na jej występowanie wskazuje przyspieszona akcja serca, niskie ciśnienie tętnicze krwi, oddawanie niewielkich objętości moczu w ciągu doby lub zupełny bezmocz, podwyższona temperatura ciała, zamroczenia, nudności oraz wymioty.

Ponadto w przebiegu posocznicy moczowej mogą wystąpić również: leukocytoza (podwyższony poziom białych krwinek w surowicy krwi pacjenta), trombocytopenia (obniżenie ilości płytek krwi) i zaburzenia czynności wątroby manifestujące się różnorodnie.

U niektórych pacjentów z posocznicą moczową stwierdza się żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych. Szczególnie niebezpiecznym stanem, który wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem życia i wysoką śmiertelnością jest zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego.

Rozpoznanie posocznicy moczowej

Diagnoza posocznicy moczowej nie jest trudna do ustalenia, chyba, że przebiega skąpoobjawowo. Dolegliwości zgłaszane przez pacjenta, stan kliniczny chorych oraz nieprawidłowości stwierdzone w badaniach laboratoryjnych, wskazują na posocznicę moczową.

W różnicowaniu posocznicy moczowej konieczne jest wykluczenie stanów septycznych rozwijających się w przebiegu groźnych infekcji obecnych w innych układach i narządach. Konieczna jest szybka diagnostyka, ponieważ późne rozpoznanie, kiedy stopień zaawansowania procesu jest znaczny, często kończy się zejściem śmiertelnym.

Leczenie posocznicy moczowej

Podstawowe znaczenie w terapii posocznicy moczowej ma odprowadzenie zalegającego powyżej przeszkody zainfekowanego moczu. Jest to leczenie przyczynowe, brak takiego postępowania jest błędem w sztuce i mimo interwencji objawowej nie udaje się w takich przypadkach wyleczyć pacjentów.

Konieczne jest nakłucie nerki i wytworzenie przetoki przezskórnej lub pęcherzowej nadłonowej. Poza tym można wprowadzić cewnik do pęcherza moczowego.

Razem z postępowaniem przyczynowym niezbędna jest terapia mająca na celu opanowanie objawów chorobowych. Leczenie jest takie samo jak w przypadkach innego rodzaju wstrząsu, ponadto konieczne jest stosowanie antybiotyków, które wykazują szerokie spektrum działania zarówno na bakterie Gram-ujemne, jak i Gram-dodatnie.

W przypadku podejrzenia o obecność infekcji bakteryjnej spowodowanej przez drobnoustroje beztlenowe, należy również dołączyć inny preparat, np. klindamycynę.

Rokowanie w posocznicy moczowej

Rokowanie w posocznicy moczowej zależy od wielu czynników, przede wszystkim od stopnia zaawansowania procesu chorobowego w chwili rozpoznania schorzenia. Jeśli leczenie zostanie wdrożone odpowiednio wcześnie i usunie się przeszkodę z dróg moczowych prognoza jest pomyślna.

Należy pamiętać, że niektóre z antybiotyków wykazują działanie toksyczne na tkankę nerkową, stąd konieczne jest ich dawkowanie dobrane indywidualnie, w zależności od stanu wydolności nerek w posocznicy moczowej.

Posocznica moczowa jest związana z ryzykiem rozwoju ciężkich powikłań, przede wszystkim niewydolności wielonarządowej. W razie pojawienia się wstrząsu septycznego śmiertelność przekracza 50 procent przypadków.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Urologia. Podręcznik dla studentów medycyny", red. nauk. Andrzej Borkowski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa