Polineuropatia arsenowa

Polineuropatia arsenowa jest schorzeniem objawiającym się zaburzeniami funkcji układu nerwowego, które pojawiają się wskutek zatrucia arsenem. Obecnie rzadko obserwuje się polineuropatie arsenowe, mogą mieć one charakter ostry lub przewlekły.

Do zatrucia może dojść wskutek nadużywania preparatów leczniczych zawierających arsen lub spożywania pokarmów zanieczyszczonych środkami owadobójczymi. Ostre zatrucie, w którym obserwuje się objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, bóle w obrębie jamy brzusznej) rzadko stanowią przyczynę polineuropatii arsenowej. Częściej pojawia się natomiast w zatruciach o charakterze przewlekłym.

Objawy polineuropatii arsenowej

Polineuropatia arsenowa przebiega ze znacznie nasilonymi parestezjami i dolegliwościami bólowymi. Niedowłady i zaburzenia czucia maja charakter symetryczny. Największe nasilenie upośledzenia ruchów obserwuje się w obrębie rąk i stóp.

W ciężkich postaciach porażone mogą być wszystkie cztery kończyny i mięśnie tułowia. W zależności od stopnia nasilenia niedowładów rozwija się mniejszy lub większy zanik mięśni.

Odruchy głębokie z kończyn, wywoływane podczas badania neurologicznego, są osłabione bądź zniesione. Zaburzenia czucia przebiegają pod postacią dolegliwości bólowych, parestezji i upośledzeniem lub zupełnym zniesieniem czucia.

Ponadto w polineuropatii arsenowej obserwuje się typowe zmiany skórne: łuszczenie, rogowacenie i plamisto-brązowe zabarwienie skóry. Na paznokciach pojawiają się poprzecznie przebiegające i białe smugi. W przeciwieństwie do zatrucia talem w polineuropatii arsenowej nie obserwuje się wypadania włosów.

Leczenie polineuropatii arsenowej

Leczenie polineuropatii arsenowej polega na stosowaniu preparatu farmakologicznego zawierającego BAL. Poza tym należy dbać o stan ogólny chorego i zapewnić mu pełnowartościową dietę.

Wskazane jest stosowanie preparatów o działaniu ogólnowzmacniającym. Witaminy należy zalecać zwłaszcza w przypadkach, gdy istnieje podejrzenie współistnienia awitaminozy.

Właściwa opieka nad chorym ma istotne znaczenie. Szczególnie ważne jest odpowiednie ułożenie kończyn, należy zapobiegać powstawaniu przykurczów, zwłaszcza w obrębie rąk i stóp. Możliwie wcześnie, o ile stan kliniczny chorego na to pozwala, zaleca się wykonywanie ruchów biernych i masażu. Próby chodzenia można podjąć dopiero gdy siła kończyn dolnych jest dostateczna.

W polineuropatii arsenowej wywołanej lekami konieczne jest natychmiastowe odstawienie tych preparatów. Poprawa jest niezwykle powolna, objawy ustępują po kilkunastu miesiącach.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby wewnętrzne", Andrzej Szczeklik, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków
  • "Prof. dr med. Władysław Jakimowicz Neurologia kliniczna w zarysie Podręcznik dla studentów medycyny", pod red. Mieczysława Goldsztajna, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa