Podskórna odmiana tocznia rumieniowatego charakteryzuje się występowaniem guzów w tkance podskórnej. Skóra pokrywająca nieprawidłowości może nie być zmieniona lub przypominać obraz kliniczny tocznia rumieniowatego. Na granicy skórno-naskórkowej (ponadto w ścianach naczyń) wykazuje się obecność złogów immunoglobulinowych i dopełniacza.
Objawy podskórnej odmiany tocznia rumieniowatego
Podstawowymi wykwitami skórnymi są guzy zlokalizowane w tkance podskórnej, które cofając się pozostawiają trwałe wgłębienia i zniekształcenia. Podskórna odmiana tocznia rumieniowatego lokalizuje się najczęściej na twarzy, a także na ramionach i udach, rzadziej na pośladkach i w okolicy krzyżowej kręgosłupa.
Zmiany skórne często towarzyszą ograniczonej odmianie tocznia rumieniowatego, zazwyczaj są obecne objawy kliniczne ze strony innych układów i narządów. Nieraz konieczna jest obserwacja w kierunku rozwoju tocznia rumieniowatego układowego.
Rozpoznanie podskórnej odmiany tocznia rumieniowatego
Podskórna odmiana tocznia rumieniowatego jest diagnozowana na podstawie cech klinicznych obserwowanych nieprawidłowości skórnych i typowego umiejscowienia. Ponadto ważne jest wykonanie badania immunopatologicznego zmienionych tkanek i wykazanie pewnych cech immunologicznych schorzenia.
W procesie różnicowym podskórnej odmiany tocznia rumieniowatego konieczne jest uwzględnienie zapaleń tkanki podskórnej, które powstają na innym tle, np. w związku z zapaleniem trzustki. Ponadto należy wykluczyć guzkowe zapalenie naczyń.
Leczenie podskórnej odmiany tocznia rumieniowatego
Podstawowymi preparatami, które wykazują dużą skuteczność w leczeniu podskórnej odmiany tocznia rumieniowatego są środki przeciwmalaryczne. W czasie ich stosowania szybko dochodzi do ustępowania guzów.
Jeżeli z podskórną odmianą tocznia rumieniowatego współistnieje uogólniony toczeń konieczne jest równoczasowe podawanie glikokortykosteroidów w monoterapii lub w skojarzeniu z preparatami osłabiającymi odpowiedź układu odpornościowego (środki immunosupresyjne).
Mariusz Kłos