Piodermia zgorzelinowa

Piodermia zgorzelinowa jest schorzeniem dermatologicznym (wbrew nazwie za rozwój zmian nie są odpowiedzialne czynniki bakteryjne) cechującym się obecnością zagłębionych owrzodzeń, które powstają nagle i są w istocie zależne od martwicy ścian naczyniowych. Przyczyny pojawiania się zmian w naczyniach nie są znane.

Często z piodermią zgorzelinową współistnieje wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub choroba Leśniowskiego i Crohna. Nieraz obserwuje się również schorzenia rozrostowe, np. szpiczaka mnogiego, co przemawia za odpowiedzialnością nieprawidłowych procesów immunologicznych za pojawienie się martwicy naczyń krwionośnych, a wtórnie głębokich owrzodzeń skórnych.

Czasem w piodermii zgorzelinowej (zwłaszcza współistniejącej z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego) wykrywa się przeciwciała typu ANCA, choć mają one nieco inną swoistość niż obserwowane w ziarniniakowatości Wegenera.

Objawy piodermii zgorzelinowej

Piodermia zgorzelinowa charakteryzuje się występowaniem nieprawidłowości skórnych pod postacią głębokich i dobrze odgraniczonych od otoczenia owrzodzeń. Zmiany te szerzą się bardzo dynamicznie, niekiedy ich powstanie jest poprzedzone zapalnym naciekiem lub rozwojem pęcherzy odczynowych.

Wykwity skórne są pojedyncze lub mnogie. W tym samym czasie może dochodzić do gojenia się jednych nieprawidłowości (z pozostawieniem blizn) i do powstawania kolejnych, nowych owrzodzeń. Typową cechą schorzenia jest rozwój zmian skórnych, nawet po drobnych urazach i uszkodzeniach powierzchni skóry.

Przebieg piodermii zgorzelinowej jest najczęściej przewlekły i postępujący. Przypadki piodermii zgorzelinowej, które powstają w ranach pooperacyjnych należą do oddzielnych jednostek chorobowych, ich przyczyną jest nadmierny odczyn skóry.

Rozpoznanie piodermii zgorzelinowej

Diagnozę piodermii zgorzelinowej ustala się w oparciu o stwierdzenie nagle powstających, zagłębionych i szybko rozprzestrzeniających się zmian skórnych pod postacią owrzodzeń.

W procesie diagnostycznym piodermii zgorzelinowej konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych szczegółowych badań w kierunku wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i zmian rozrostowych układu hematologicznego, ponieważ te jednostki chorobowe nieraz współistnieją z piodermią zgorzelinową.

W różnicowaniu piodermii zgorzelinowej najważniejsze jest wykluczenia zakażenia bakteryjnego, a we wczesnych zmianach mających charakter pęcherzy - również niesztowicy.

Leczenie piodermii zgorzelinowej

Terapia piodermii zgorzelinowej opiera się na podawaniu sulfonów i salazosulfapirydyny. Korzystne efekty uzyskuje się po skojarzeniu tych preparatów z niewielkimi dawkami glikokortykosteroidów, np. prednizonu.

Dobre wyniki obserwowane są również po prowadzeniu terapii pulsowej glikokortykosteroidami (podawanie tzw. megadawek preparatów przez pewien czas) i podtrzymywaniu leczenia za pomocą chlorambucylu i niewielkich ilości glikokortykosteroidów (kontynuacja terapii).

Ponadto inne leki osłabiające odpowiedź immunologiczną ustroju, np. cyklosporyna A, również wykazują dużą skuteczność, jeśli są podawane przewlekle w ciągu kilku miesięcy. W przypadku schorzeń współistniejących konieczna jest dodatkowa ich terapia.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa