Pęcherzyca opryszczkowata

Pęcherzyca opryszczkowata jest odmianą pęcherzycy liściastej, a jedynie w nielicznych przypadkach - pęcherzycy zwykłej. Schorzenie obejmuje choroby skóry cechujące się obecnością utraty łączności pomiędzy komórkami warstwy kolczystej naskórka oraz przeciwciał skierowanych przeciwko strukturom skórnym.

Przyczyny pojawienia się pęcherzycy opryszczkowatej nie zostały do końca wyjaśnione. Wiadomo, że znaczącą rolę odgrywają czynniki genetyczne, infekcyjne (wirusowe) i inne, które prowadzą do wyzwolenia nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego organizmu, skutkującej wytworzeniem przeciwciał skierowanych przeciwko strukturom własnych tkanek.

Czynnikami prowokującymi pojawienie się pęcherzycy opryszczkowatej może być przyjmowanie pewnych preparatów farmakologicznych, np. penicylaminy, kaptoprilu i innych, a także narażenie na oddziaływanie promieniowania słonecznego oraz oparzenia skóry.

Zmiany pęcherzowe pod wpływem czynników prowokujących pojawiają się u osób szczególnie predysponowanych, ze współistniejącymi innymi schorzeniami autoimmunologicznymi.

Objawy pęcherzycy opryszczkowatej

Obraz kliniczny pęcherzycy opryszczkowatej przypomina opryszczkowate zapalenie skóry, pęcherzykową odmianę pemfigoidu lub pęcherzową odmianę rumienia wielopostaciowego. W przebiegu choroby obserwuje się objaw Nikolskiego, czyli spełzanie naskórka pod wpływem pocierania palcem (w okresie aktywnym choroby).

Typowymi zmianami skórnymi są ogniska nadżerkowo-złuszczające oraz położone bardzo powierzchownie pęcherze. Przebieg pęcherzycy opryszczkowatej jest powolny, nie obserwuje się zajęcia błon śluzowych. Zmiany skórne najczęściej pojawiają się na skórze tułowia w postaci wiotkich i łatwo rozpadających się pęcherzy.

Nierzadko nieprawidłowości zajmują jedynie niewielkie obszary. Stan ogólny chorych jest najczęściej dobry. W niektórych przypadkach występują samoistne remisje z okresowymi nawrotami.

Rozpoznanie pęcherzycy opryszczkowatej

Rozpoznanie pęcherzycy opryszczkowatej jest trudne, oprócz cech klinicznych należy wykazać nieprawidłowości w badaniach histologicznych i immunopatologicznych pobranych wycinków skórnych oraz pewne cechy stwierdzane w surowicy krwi.

W różnicowaniu pęcherzycy opryszczkowatej konieczne jest wykluczenie opryszczkowatego zapalenia skóry, pęcherzykowej odmiany pemfigoidu lub pęcherzowej odmiany rumienia wielopostaciowego.

Leczenie pęcherzycy opryszczkowatej

W zależności od stopnia nasilenia zmian i rozległości choroby można wdrożyć terapię miejscową izolowaną lub w skojarzeniu z postępowaniem ogólnoustrojowym. W pęcherzycy opryszczkowatej korzystne efekty terapeutyczne uzyskuje się stosując kortykosteroidy w połączeniu z sulfonami.

W łagodnych postaciach pęcherzycy opryszczkowatej wystarczająca jest terapia miejscowa. Wskazane są kąpiele odkażające, stosuje się aerozole zawierające glikokortykosteroidy i antybiotyki. Ponadto preparaty odkażające powinny być podawane na nadżerki.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa