Oparzenia

Oparzenia są zmianami skórnymi będącymi następstwem narażenia na działanie wysokiej temperatury. Stopień ich nasilenia zależny jest od wysokości temperatury oraz czasu kontaktu bodźców termicznych z powierzchnią skóry.

Uszkodzenia powstałe w tym mechanizmie są skutkiem koagulacyjnej martwicy ze zmianami zachodzącymi w obrębie włosowatych naczyń krwionośnych. Proces ten prowadzi do wzmożonej przepuszczalności naczyń i utraty zarówno osocza, jak i elektrolitów, co może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, a nawet dla życia pacjenta.

Objawy oparzeń

W zależności od nasilenia zmian skórnych wyróżnia się III stopnie oparzeń. I stopień przebiega z rumieniem i obrzękiem, cofając się samoistnie po upływie kilku dni bez pozostawiania śladu. Zmiany II stopnia są również rumieniowate, ale w ich obrębie dochodzi do wytworzenia bolesnych pęcherzy. Powstające nadżerki goją się po kilku tygodniach. Oparzenia I i II stopnia najczęściej są wywołane przez krótkotrwały kontakt z gorącymi płynami (wodą, olejami).

Zmiany oparzeniowe III stopnia cechują się natomiast obecnością martwicy i skutkują rozwojem znacznej wielkości ubytków pozostawiających zniekształcające blizny. Nieprawidłowości goją się przez długi czas, mogą również objąć swoim zasięgiem głębiej położone tkanki, np. mięśnie i kości. Przyczynami są najczęściej kontakty z płonącymi lub rozpalonymi przedmiotami, nawet jeśli mają charakter krótkotrwały.

Nieraz obserwuje się również objawy ogólnoustrojowe, często wstrząsowe (spadek ciśnienia tętniczego krwi i temperatury ciała, zamroczenie lub pobudzenie, niekiedy również drgawki). Rozległe oparzenia II i III stopnia wymagają hospitalizacji pacjenta, jeśli przekraczają jedną trzecią powierzchni ciała stanowią istotne zagrożenie dla zdrowia i życia chorego.

Leczenie oparzeń

Terapia oparzeń obejmuje postępowanie miejscowe i ogólne. W I i II stopniu zmian należy stosować odkażanie za pomocą opatrunków nasyconych specjalnymi substancjami chemicznymi, a także żele, aerozole, zawiesiny lub kremy z glikokortykosteroidami i antybiotykami. Oparzenia III stopnia są leczone chirurgicznie w warunkach szpitalnych.

Terapia ogólnoustrojowa ma na celu zapobieganie wystąpieniu wstrząsu i jego leczenie, dlatego stosuje się preparaty uśmierzające dolegliwości bólowe, wlewy kroplowe z osocza i roztworów elektrolitowych, środki krążeniowe oraz antybiotyki w celu profilaktyki wtórnych nadkażeń bakteryjnych.

Leki przeciwbakteryjne powinny być podawane przez dłuższy okres czasu, w zależności od objawów i rozległości wtórnych zakażeń. Odległymi powikłaniami oparzeń są przerosłe blizny i keloidy, w przypadku ich umiejscowienia w okolicy stawów występują przykurcze ograniczające prawidłową ruchomość.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa