Mięczak zakaźny

Mięczak zakaźny należy do chorób skóry wywołanych wirusami z grupy ospy (poxwirusami) i przebiegających z twardymi oraz półprzezroczystymi guzkami, które mają zabarwienie masy perłowej i cechują się występowaniem w części środkowej zagłębienia. Przy ucisku i pęknięciu guzków wydobywa się kaszowata treść.

Okres wylęgania mięczaka zakaźnego to aż 2-7 tygodni. Zakaźność choroby jest znaczna, jej nasilenie obserwuje się u dzieci i osób z obniżoną odpornością organizmu. Prawie u wszystkich pacjentów można wykryć (specjalistycznymi metodami laboratoryjnymi) krążące przeciwciała skierowane przeciwko antygenowi wirusa (powstają one dzięki prawidłowej czynności układu immunologicznego w odpowiedzi na zakażenie).

Objawy mięczaka zakaźnego

Mięczak zakaźny przebiega z kilkumilimetrowymi guzkami kształtu kopulistego albo okrągłego o barwie woskowobiałej, z charakterystycznym zagłębieniem w środkowej części. Zmiany skórne najczęściej są liczne, jeżeli są pojedyncze mają większe rozmiary.

Dominująca lokalizacja dotyczy skóry rąk, twarzy i okolic narządów moczowo-płciowych. Jednak guzki mogą występować w każdym umiejscowieniu, również w obrębie błon śluzowych.

Mięczakowi zakaźnemu nie towarzyszą z reguły żadne objawy ogólnoustrojowe. Przebieg kliniczny choroby jest przewlekły, zazwyczaj zmiany ustępują po kilku miesiącach. Ich zniknięcie jest często samoistne, bez pozostawienia blizn na skórze.

Rozpoznanie mięczaka zakaźnego

Rozpoznanie mięczaka zakaźnego ustala się w oparciu o cechy kliniczne choroby, ale rozstrzygające jest badanie histologiczne wycinków pobranych z tkanek zajętych wykwitami.

W różnicowaniu mięczaka zakaźnego ważne jest wykluczenie prosaków, które zazwyczaj mają mniejsze rozmiary i inną zawartość (są to masy rogowo-łojowe), nie stwierdza się w ich przebiegu zagłębienia w części środkowej wykwitów skórnych. Z innych schorzeń w różnicowaniu mięczaka zakaźnego należy uwzględnić także rogowiaka kolczystokomórkowego, raka drobnokomórkowego skóry oraz kępki żółte.

Leczenie i rokowanie w mięczaku zakaźnym

Postępowanie w mięczaku zakaźnym obejmuje łyżeczkowanie zmian i wyciskanie mechaniczne zawartości guzków. Po wszystkich wykonanych zabiegach należy stosować nalewki jodowe na objęte terapią miejsca. Takie postępowanie wiąże się zazwyczaj z dobrymi efektami terapeutycznymi.

Rokowanie w mięczaku zakaźnym jest korzystne, zastosowane leczenie jest bowiem skuteczne. Poza tym przypadki w ogóle niepoddane żadnej terapii na ogół ustępują samoistnie (wymienione metody postępowania prowadzą jednak do skrócenia czasu trwania choroby i szybszego ustąpienia zmian skórnych).

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa