Łupież rumieniowy

Łupież rumieniowy należy do chorób skóry rozwijających się na podłożu bakteryjnym. Schorzenie charakteryzują dobrze odgraniczone i złuszczające się ogniska rumieniowe, które są zlokalizowane głównie w okolicach pachwinowych.

Drobnoustrojem wywołującym łupież rumieniowy jest maczugowiec Proprionibacterium minutissimum, jednak zakażenie schorzeniem jest niewielka. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi nieprawidłowości skórnych są wilgotność i czynniki drażniące okolice pachwinowe.

Objawy łupieżu rumieniowego

Łupież rumieniowy cechują plamy w kolorze różowym, a wraz z progresją zmian wykwity przyjmują barwę żółtawą i ciemnobrunatną. Występuje otrębiaste złuszczanie się naskórka, które jest wyraźniejsze po zadrapaniu.

Łupież rumieniowy dotyczy głównie ud, a u mężczyzn zmiany skórne pojawiają się w miejscu przylegania worka mosznowego, rzadziej zajęte są okolice pachowe, czy przestrzenie międzypalcowe stóp. Niekiedy nieprawidłowości pojawiają się na bardziej rozległych obszarach, wówczas schorzenie ma charakter rozsiany.

Przebieg kliniczny łupieżu rumieniowego jest przewlekły, wielomiesięczny, a nawet wieloletni. Objawy ogólnoustrojowe z reguły nie pojawiają się.

Rozpoznanie łupieżu rumieniowego

Ustalenie diagnozy przy łupieżu rumieniowym możliwe jest w przypadku stwierdzenia typowych cech klinicznych schorzenia, tj. żółtobrunatnego zabarwienia plam, które wykazują cechy niewielkiego złuszczania i są wyraźnie odgraniczone od otoczenia. Poza tym charakterystyczne umiejscowienie i przewlekły przebieg mogą wskazywać na łupież rumieniowy.

Pomocne w procesie diagnostycznym łupieżu rumieniowego może być stwierdzenie pomarańczowoczerwonej fluorescencji widocznej w tzw. lampie Wooda. Rozstrzygające jest badanie mikroskopowe zeskrobin (po barwieniu metodą Giemzy lub Grama). Ze zmienionych chorobowo miejsc można uzyskać materiał do hodowli, w celu potwierdzenia obecności drobnoustrojów, których wzrost obserwuje się na specjalnych mikrobiologicznych podłożach.

Różnicowanie łupieżu rumieniowego obejmuje grzybicę pachwin, która charakteryzuje się bardziej nasilonym procesem zapalnym oraz grudkami i pęcherzykami na obwodzie wykwitów skórnych. Również świąd jest dolegliwością zgłaszaną w schorzeniach grzybiczych, co odróżnia je od łupieżu rumieniowego.

Poza tym wykwity drożdżakowe lub zmiany obserwowane w wyprysku mogą przebiegać podobnie, rozstrzygające jest jednak badanie na obecność maczugowca w zmianach skórnych.

Leczenie łupieżu rumieniowego

Podstawową metodą terapeutyczną przy łupieżu rumieniowym jest zewnętrzne stosowanie maści zawierającej 5 proc. erytromycyny lub preparaty imidazolowe.

W przypadku rozsianych zmian stosuje się doustnie erytromycynę przez okres 10 dni. Wdrożone leczenie daje najczęściej korzystny efekt terapeutyczny i jest wystarczające.

Rokowanie przy łupieżu rumieniowym

Rokowanie w łupieżu rumieniowym jest z reguły pomyślne, pomimo nieraz przewlekłego przebiegu schorzenia, które w części przypadków może mieć nawet charakter wieloletni.

Nieco gorzej rokują zmiany rozsiane, jednak właściwe rozpoznanie i dobór odpowiedniego leku przeciw maczugowcom gwarantuje skuteczność terapii, nawet w bardziej nasilonych przypadkach klinicznych.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa