Liszajec zakaźny

Liszajec zakaźny należy do grupy mieszanych zakażeń paciorkowcowo-gronkowcowych i charakteryzuje się obecnością wykwitów pęcherzowo-ropnych, które zasychają w miodowe strupy. Choroba ma krótki przebieg kliniczny. Najczęstszą przyczyną jest współistnienie infekcji paciorkowcami hemolizującymi oraz gronkowcami, bądź izolowana infekcja jednym z tych drobnoustrojów.

Droga przenoszenia zakażenia jest zewnątrzpochodna przez bezpośredni kontakt lub poprzez przedmioty. Nieraz liszajec zakaźny rozwija się wskutek przeniesienia zakażenia z błon śluzowych jamy nosowo-gardłowej. Typową cechą jest niezwykle wysoka zakaźność, zwłaszcza w środowiskach dziecięcych.

Objawy liszajca zakaźnego

Pierwszymi zmianami skórnymi w przebiegu liszajca zakaźnego są pęcherze z łatwo pękającą pokrywą, więc w obrazie klinicznym dominują miękkie strupy o barwie miodowej.

Najczęstszymi lokalizacjami liszajca zakaźnego są okolice odsłonięte, np. twarz w otoczeniu jamy ustnej (zajady) i nosa, a także okolice płytek paznokciowych. Nowe zmiany skórne rozwijają się obok już istniejących przez samowszczepienia. Zazwyczaj schorzenie trwa kilka do kilkunastu dni, jednak w nieleczonych przypadkach może dokuczać nawet kilka tygodni.

Rozpoznanie liszajca zakaźnego

Rozpoznanie liszajca zakaźnego opiera się na podstawie stwierdzenia pęcherzowo-ropnych wykwitów, które zasychają w miękkie strupy barwy miodowożółtej, ustępują bez pozostawiania blizn. Pomocne w ustaleniu rozpoznania jest umiejscowienie w obrębie części odsłoniętych i niewystępowanie objawów ogólnoustrojowych oraz nagły początek i szybki przebieg choroby.

W różnicowaniu liszajca zakaźnego należy wziąć pod uwagę przede wszystkim zliszajowacenie, które jest częstym powikłaniem różnych procesów chorobowych, ale ma cechy morfologiczne charakterystyczne dla liszajca zakaźnego. Poza tym zajady wymagają odróżnienia od zakażeń drożdżakowych i zmian alergicznych, które są spowodowane noszeniem protez.

Leczenie liszajca zakaźnego

Leczenie liszajca zakaźnego polega na miejscowym stosowaniu aerozoli i maści zawierających antybiotyki albo środki odkażające. W przypadkach, które nie poddają się takim metodom (lub są znacznie nasilone) zasadne jest stosowanie antybiotyków (najczęściej półsyntetycznych penicylin, w przypadku niewrażliwości na nie podaje się oksacyklinę).

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa