Liszaj płaski należy do chorób skóry o charakterze niezakaźnym i przewlekłym. Często nieprawidłowości rozwijają się również w obrębie błon śluzowych i cechują się typowymi klinicznie i morfologicznie zmianami grudkowymi. W przebiegu choroby obserwuje się nasilony świąd. Przyczyny występowania nieprawidłowości nie zostały do końca wyjaśnione.
Najbardziej prawdopodobny wydaje się związek liszaja płaskiego z zaburzoną reakcją układu odpornościowego, który wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom (jest to proces autoimmunologiczny).
Za tym mechanizmem powstawania zmian przemawia obecność objawów u pacjentów po przeszczepie szpiku oraz obraz histologiczny pod postacią uszkodzenia komórek (keratynocytów) leżących w warstwie podstawnej.
Czasem zdarza się również współistnienie liszaja płaskiego z innymi schorzeniami o charakterze autoimmunologicznym, np. z przewlekłym aktywnym zapaleniem wątroby.
Z innych czynników, które mogą inicjować powstawanie zmian skórnych podejrzewa się urazy psychiczne i nasilone sytuacje stresowe oraz podawanie niektórych leków (np. soli złota, preparatów przeciwmalarycznych, neuroleptycznych, uspokajających i innych powszechnie stosowanych).
W zmianach powstałych po podawaniu leków przeciwmalarycznych nie obserwuje się nieprawidłowości w obrębie błon śluzowych.
Liszaj płaski charakteryzuje się obecnością grudek o charakterze błyszczącym i wielobocznym, barwy czerwonawej lub sinofiołkowej, które mogą układać się linijnie. Wykazują zmienność w zależności od czasu trwania schorzenia i jego lokalizacji.
Zmiany, które ustępują pozostawiają brunatne przebarwienia, znikające i niedające trwałych następstw w postaci blizn. Niekiedy zmiany są długotrwałe.
U około połowy chorych na liszaja płaskiego nieprawidłowości pojawiają się w obrębie błon śluzowych. Czasem zdarza się, że jest to ich jedyne umiejscowienie. Mają one charakter linijny, drzewkowaty lub obrączkowaty, przede wszystkim rozwijają się na błonie śluzowej policzków wzdłuż zgryzu zębów, na języku lub rzadziej na czerwieni wargowej. Nie dają żadnych dolegliwości, z wyjątkiem odmiany nadżerkowej.
Dodatkowo u niektórych pacjentów (zwłaszcza u mężczyzn) liszaj płaski występuje na błonach śluzowych narządów płciowych lub odbytu. Czasem jest to jedyne umiejscowienie zmian. Ponadto paznokcie mają podłużne pobruzdowania, płytki spełzają lub ulegają zanikowi.
Nieprawidłowości te mogą poprzedzać lub współistnieją ze zmianami skórnymi, niezwykle rzadko stanowią jedyne umiejscowienie. Przebieg liszaja płaskiego jest zazwyczaj wielomiesięczny lub wieloletni. Świąd jest rozmaicie nasilony, niekiedy znacznie.
Mariusz Kłos
Interna.com.pl › forum chorób + mapa + info