Grzybica układu moczowego

Grzybica układu moczowego nie należy obecnie do rzadkich stanów infekcyjnych dróg odprowadzających mocz. Najczęstszą przyczyną zakażenia jest grzyb Candida albicans. Często stwierdza się infekcje proste, które są ograniczone jedynie do pęcherza moczowego, jak i o charakterze złożonym, czyli dotyczące górnych dróg moczowych.

Czynniki ryzyka przy grzybicy układu moczowego

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi nieprawidłowości są: cukrzyca, długotrwałe prowadzenie leczenia z zastosowaniem antybiotyków (powodują one wyjałowienie organizmu z drobnoustrojów fizjologicznie występujących u człowieka, ich miejsce jest zatem zajmowane przez kolonie grzybów chorobotwórczych), terapia z podawaniem glikokortykosteroidów i leków immunosupresyjnych (obniżają one odporność organizmu) i zaburzenia odpływu moczu, które wywołują jego zaleganie w układzie moczowym.

Ponadto zakażeniom grzybiczym sprzyjają wady rozwojowe, występowanie zaburzeń neurologicznych w zakresie oddawania moczu (np. pęcherza neurogennego) i długie utrzymywanie cewników w drogach odprowadzających mocz.

Objawy grzybicy układu moczowego

Grzybica układu moczowego często ma charakter bezobjawowy, w przebiegu klinicznym pacjenci nie zgłaszają żadnych dolegliwości ze strony układu moczowego, czy o charakterze ogólnoustrojowym. Zakażenie grzybicze może wiązać się z gorączką powstałą w czasie prowadzenia terapii antybiotykami, co może świadczyć o wtórnym rozwoju infekcji grzybiczej.

Z dolegliwości dyzurycznych pojawiają się: ból lub pieczenie podczas mikcji, częste uczucie parcia na pęcherz i oddawanie niewielkich ilości moczu. Grzybnie w formie kul grzybiczych mogą wpływać na rozwój niedrożności moczowodu lub połączenia miedniczkowo-moczowodowego.

Rozpoznanie grzybicy układu moczowego

Grzybica układu moczowego jest rozpoznawana na podstawie wykazania, co najmniej w dwóch posiewach moczu, obecności grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida, przekraczających określoną ilość. Stwierdzenie grzybów w moczu zwykle świadczy o kolonizacji, a nie o zakażeniu.

Na podstawie ilościowego wyniku posiewu oraz obecności większych ilości leukocytów w moczu nie udaje się zróżnicować tych stanów ze sobą. Wykazanie patogenów nieraz wiąże się z zakażeniem nerek, które w większości przypadków ma charakter krwiopochodny i przebiega pod postacią mnogich mikroropni widocznych w obrazie tomografii komputerowej.

Leczenie grzybicy układu moczowego

Terapia grzybicy układu moczowego w przypadkach bezobjawowych nie jest konieczna, z wyjątkiem osób z osłabioną odpornością organizmu lub poddawanych zabiegom inwazyjnym na drogach moczowych.

Grzybica z reguły ustępuje po odstawieniu antybiotyków lub po usunięciu cewnika z pęcherza moczowego. Jeśli istnieją wskazania do dalszego prowadzenia cewnikowania konieczna jest wymiana cewnika lub zastosowanie metody polegającej na jednorazowym wielokrotnym cewnikowaniu pęcherza moczowego.

Grzybicę układu moczowego przebiegającą z objawami klinicznymi, leczy się za pomocą preparatów przeciwgrzybiczych. W terapii zastosowanie znalazły takie środki farmakologiczne jak flukonazol, czy amfoterycyna B. Wytworzenie przezskórnej przetoki nerkowej (nefrostomia) zwiększa prawdopodobieństwo wyleczenia grzybicy układu moczowego.

Rokowanie w grzybicy układu moczowego

Grzybica układu moczowego w większości przypadków rokuje pomyślnie, nie pozostawia trwałych następstw i nie wywołuje powikłań. Gorsze rokowanie dotyczy przypadków, w których przyczyną są stany współistniejące, prowadzące do osłabienia odporności organizmu. Wówczas schorzenie może nawracać, ponadto współistnieją inne konsekwencje zaburzonej funkcji obronnej ustroju.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby wewnętrzne", Andrzej Szczeklik, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków
  • "Urologia. Podręcznik dla studentów medycyny", red. nauk. Andrzej Borkowski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Podręcznik urologii Diagnostyka i leczenie" Mike B. Siroky, Robert D. Oates, Richard K. Babayan, red. wyd. pol. Krzysztof Bar, wyd. Czelej, Lublin