Grzybica paznokci

Grzybica paznokci charakteryzuje się rozwojem nieprawidłowości w obrębie płytek paznokciowych pod postacią zgrubienia, przebarwienia, nadmiernego rogowacenia i ich łamliwości. W obrębie płytek mogą pojawić się zmiany o charakterze pobruzdowań. Schorzenie jest wywołane przez różne odmiany grzyba strzygącego.

Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi grzybicy paznokci jest ucisk mechaniczny (np. przez ciasne obuwie) i zaniedbania higieniczne. Poza tym istnieje osobnicza skłonność do zachorowań u osób z zaburzeniami odpornościowymi organizmu (przede wszystkim, kiedy zdolność obrony ustroju jest zaburzona wskutek schorzeń i leczenia immunosupresyjnego).

Często grzybica paznokci współistnieje z zaburzeniami hormonalnymi (np. z nadczynnością kory nadnerczy lub z przyjmowaniem dużych dawek sterydów przez pacjenta, z niedoczynnością tarczycy i innymi nieprawidłowościami gospodarki hormonalnej ustroju). Zmiany grzybicze paznokci często mają charakter epidemiologiczny (są źródłem zakażenia dla osób z otoczenia i samozakażenia skóry u chorych).

Objawy grzybicy paznokci

Pierwsze objawy grzybicy paznokci rozwijają się zazwyczaj na wolnym brzegu płytki paznokciowej lub na jej obszarach graniczących ze skórą palców. Kolor paznokci może być różny - żółtobrunatny lub zielonkawy. Płytki są łamliwe, u niektórych chorych ulegają stopniowemu pogrubianiu, rozwarstwianiu i częściowemu wykruszaniu.

Cechy grzybicy paznokci mogą być różne u innych pacjentów, obraz kliniczny jest także różnie nasilony. Przebieg schorzenia jest szczególnie długi, nieleczona grzybica trwa wiele lat. Zaostrzenie procesu chorobowego może być poprzedzone całkowitym ustąpieniem objawów.

Nieco inny charakter grzybicy paznokci mają nieprawidłowości dotyczące pierwszych palców stóp. Czynnikiem sprawczym mogą być pleśniowce. Wówczas płytki są zgrubiałe i znacznie zniekształcone o kolorze żółto-zielonkawym i stwierdza się cechy intensywnego rogowacenia struktur umiejscowionych podpaznokciowo.

Zaburzenia te występują przede wszystkim u osób starszych z zaburzeniami prawidłowego odżywiania tkanek paznokci.

Rozpoznanie grzybicy paznokci

Ustalenie rozpoznania grzybicy paznokci nie jest łatwe. Podstawowe znaczenie ma badanie mikologiczne potwierdzające obecność grzyba w wykwitach skórnych. Dodatkowo pomocne może być stwierdzenie typowych nieprawidłowości na paznokciach oraz obecność grzybicy skóry dłoni lub stóp.

Łuszczyca i drożdżyca paznokci oraz zmiany troficzne, czy liszaj płaski mogą przebiegać z podobnymi objawami skórnymi, dlatego te jednostki chorobowe wymagają różnicowania z grzybicą paznokci.

Leczenie grzybicy paznokci

Terapia w grzybicy paznokci opiera się na miejscowym podawaniu leków przeciwgrzybiczych z różnych grup. Leczenie ogólnoustrojowe wdraża się, gdy zmiany na paznokciach dotyczą co najmniej kilku palców oraz w razie współistnienia innych rodzajów grzybicy o przewlekłym i rozległym charakterze.

Obecnie nie stosuje się chirurgicznego usuwania płytek paznokciowych w grzybicy paznokci, ponieważ do leczenia wprowadzono silne i skuteczne preparaty o działaniu zarówno miejscowym, jak i ogólnoustrojowym.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa