Gronkowcowe zapalenie mieszków włosowych

Gronkowcowe zapalenie mieszka włosowego jest procesem dotyczącym ujścia mieszka, wtórnie schorzenie przechodzi na jego wszystkie elementy oraz sąsiednie tkanki.

Gronkowcowe zapalenie mieszka włosowego wywołana jest infekcją gronkowcową, w normalnych warunkach drobnoustroje te obecne są na skórze niezmienionej, a rozwój nieprawidłowości związany jest z odpornością osobniczą i dotyczy często osób ze schorzeniami współistniejącymi, prowadzącymi do upośledzonej reakcji obronnej, sprzyjającej rozwojowi zapalenia mieszka włosowego.

Infekcje gronkowcowe obserwowane są również u chorujących na schorzenia metaboliczne, np. na cukrzycę, w której rozwijają się korzystne warunki do powstania infekcji i zmian skórnych.

Objawy gronkowcowego zapalenia mieszka włosowego

Pierwotną zmianą przy gronkowcowym zapaleniu mieszka włosowego jest pęcherzyk o żółtym zabarwieniu i ropnych cechach. Charakteryzuje się obecnością twardej i napiętej pokrywy, często przebity jest włosem, a w otoczeniu obserwuje się odczyn zapalny rozwijający się w strukturach sąsiednich tkanek.

Lokalizacja zapalenia mieszka włosowego bywa różna, często zmiany umiejscawiają się na twarzy, tułowiu lub kończynach. Nieprawidłowości rozwijające się w obrębie mieszków włosowych mogą mieć charakter rozsiany lub zgrupowany. Wykwity tworzą się szybko, w ciągu kilkunastu godzin, a progresja zmian trwa kilka dni.

Jeśli w następstwie gronkowcowego zapalenia mieszka włosowego dojdzie do zajęcia całej struktury mieszka włosowego i jego okolic, to stan zapalny jest bardziej nasilony i dotyczy głębszych warstw.

Z gronkowcowym zapaleniem mieszka włosowego często współistnieje miejscowa bolesność, a w zaawansowanych postaciach obserwowane jest powiększenie węzłów chłonnych. Stan ogólny chorego jest zazwyczaj dobry.

Rozpoznanie gronkowcowego zapalenia mieszka włosowego

Ustalenie rozpoznania gronkowcowego zapalenia mieszka włosowego jest możliwe w oparciu o potwierdzenie obecności wykwitów krostkowych, związanych z mieszkami włosowymi. W różnicowaniu należy brać pod uwagę wysypki skórne spowodowane stosowaniem leków bromowych i jodowych.

Podobny obraz kliniczny dają przymieszkowe wykwity krostkowe pochodzenia zawodowego, np. powstałe pod wpływem olejów smarowych, smoły i dziegci. Do innych schorzeń, które należy uwzględnić w rozpoznaniu różnicowym należą: trądzik pospolity i trądzik posteroidowy.

Leczenie gronkowcowego zapalenia mieszka włosowego

Niewielka liczba zmian skórnych przy gronkowcowym zapaleniu mieszka włosowego wymaga postępowania o charakterze miejscowym. Stosuje się aerozole zawierające antybiotyki, wobec których gronkowce pozostają wrażliwe (np. neomycyna, tetracykliny, bacytracyna i inne).

W rozległych zmianach skórnych przy gronkowcowym zapaleniu mieszka włosowego zaleca się antybiotyki dobierane według antybiogramu (czyli schematu, który określa, na które preparaty dany szczep bakteryjny jest wrażliwy, a wobec których wykazuje oporność) podawane doustnie. Ważnym aspektem leczenia jest terapia schorzenia podstawowego, które często występuje w zapaleniach mieszków włosowych.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa