Ginekomastia

Ginekomastia (łac. gynaecomastia) to jednostronny lub obustronny przerost gruczołów piersiowych (sutków) u mężczyzn, niezależnie od wieku. Powiększenie sutka przeważnie jest symetryczne, rzadziej jednostronnie. Neuropatologiczna ginekomastia występuje również u noworodków i przemija ok. 4. tygodnia od urodzenia.

Powiększenie gruczołów piersiowych zwykle jest bolesne, w przypadkach zaawansowanych obserwuje się znaczne obrzmienie brodawki sutkowej z otoczką, oraz wyczuwalna jest obecność skupionych grudek.

Przyczyna ginekomastii

Istnieje kilka czynników przyczyniających się do powstania ginekomastii. Najczęstszą przyczyną ginekomastii są utrzymujące się zaburzenia hormonalne u chłopców w okresie dojrzewania. Przypuszcza się, iż dotyczą one zaburzenia równowagi między poziomem estrogenów i androgenów, gdzie bodźcem pobudzającym jest spadek poziomu androgenów i nadmiar estrogenów, przy nie do końca poznanym działaniu innych hormonów.

Inne czynniki przyczyniające się do powstania ginekomastii to:
- pierwotna niedomoga jąder,
- przerost tkanki,
- w zespole Klinefeltera,
- guzy feminizujące jąder,
- guzy okolicy podwzgórza lub guzy przysadki,
- leczenie wysoką dawką estrogenów np. w przypadku raka gruczołu krokowego i innymi lekami stosowanymi w terapii przeciwnowotworowej tj. np. busolfan, winkrystyna,
- schyłkowa niewydolność nerek,
- niedożywienie,
- kastracja,
- awitaminoza,
- nieprawidłowa przemiana steroidów gonadowych w obrębie wątroby (zaburzony metabolizm estrogenów i androgenów),
- uboczne skutki działania niektórych leków np. pochodne metyldopy, pochodne benzodiazepiny stosowane np. w chorobie Parkinsona, chorobach psychosomatycznych, zaburzeniach snu,
- terapia lekami przeciwnowotworowymi.

Diagnoza ginekomastii

Jeżeli nie zaistnieją wyżej wymienione okoliczności usposabiające, wówczas rozpoznaje się ginekomastię konstytucjonalną najczęściej pochodzenia rodzinnego. Podstawą rozpoznania ginekomastii jest jednak wywiad i badanie laboratoryjne.

Leczenie ginekomastii

Ginekomastia jako jeden z objawów choroby systemowej leczona jest w wyniku podjętej terapii choroby podstawowej. Zwykle opiera się na zindywidualizowanym leczeniu hormonalnym. Chirurgiczne leczenie daje jedynie skutki kosmetyczne, psychologiczne.

Żaneta Malec

Bibliografia
  • "Choroby wewnętrzne", Andrzej Szczeklik, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków
  • "Choroby wewnętrzne", Franciszek Kokot, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa