Drgawki gorączkowe

Drgawki gorączkowe, zgodnie z aktualną klasyfikacją, należą do jednego z zespołów padaczkowych. Drgawki gorączkowe stanowią najczęstszą przyczynę napadów obserwowanych w wieku dziecięcym.

Ujawnienie się drgawek gorączkowych jest związane z indywidualnymi predyspozycjami genetycznymi i zmiennością dotyczącą hipertermii, nie wyjaśniono dotąd mechanizmu odpowiedzialnego za pojawienie się drgawek gorączkowych w związku z tymi uwarunkowaniami. Dodatkowo niedojrzałość ośrodkowego układu nerwowego może przyczyniać się do wystąpienia drgawek gorączkowych.

Czynnikiem sprzyjającym wystąpieniu drgawek gorączkowych jest sen, dlatego większość przypadków pojawia się w domu, a lekarze badają pacjenta już po napadzie. Stany te dotyczą najczęściej dzieci między trzecim miesiącem, a szóstym rokiem życia, u których wcześniej nie obserwowano innych napadów.

Objawy drgawek gorączkowych

U większości dzieci drgawki gorączkowe przebiegają pod postacią uogólnionych napadów toniczno-klonicznych, które zazwyczaj trwają od kilku sekund do maksymalnie 15 minut. Cechą charakterystyczną jest niepowtarzanie się napadów w tej samej chorobie gorączkowej, ogólnie występują one jeden, dwa lub trzy razy w ciągu całego życia. Określa się je wówczas drgawkami gorączkowymi prostymi.

U niewielkiej części dzieci drgawki gorączkowe są nazywane złożonymi. Pojawiają się one często przy gorączce niższej niż 38 stopni Celsjusza, mogą mieć charakter ogniskowy i trwać powyżej 15 minut.

Rozpoznanie drgawek gorączkowych

Kryterium diagnostycznym drgawek gorączkowych jest napad drgawkowy związany ze schorzeniem, któremu towarzyszy gorączka. Objawy te nie mogą jednak współistnieć z zakażeniami ośrodkowego układu nerwowego ani z ostro przebiegającymi zaburzeniami elektrolitowymi, dlatego w różnicowaniu konieczne jest przede wszystkim uwzględnienie tych jednostek chorobowych, odpowiedzialnych za pojawienie się podobnych objawów klinicznych. Wystąpienie napadów drgawkowych bez współistnienia gorączki, wyklucza rozpoznanie drgawek gorączkowych.

Leczenie drgawek gorączkowych

Postępowanie w przypadku wystąpienia drgawek gorączkowych powinno obejmować wyjaśnienie okoliczności pojawienia się napadu, przyczyn gorączki i leczenie zakażenia, które spowodowało podniesienie podstawowej temperatury ciała. Czasem przegrzanie lub odczyny poszczepienne mogą spowodować wystąpienie wzrostu temperatury ciała, w tych przypadkach możliwe jest jedynie leczenie objawowe.

Niemowlęta z drgawkami gorączkowymi zawsze wymagają hospitalizacji z przeprowadzeniem badania płynu mózgowo-rdzeniowego, ta sama procedura obejmuje dzieci, u których pojawiły się drgawki gorączkowe złożone, ponieważ mogą być one pierwszą manifestacją padaczki lub innej choroby ośrodkowego układu nerwowego.

Podstawowym preparatem stosowanym do przerywania drgawek gorączkowych jest diazepam należący do grupy benzodiazepin. Zaleca się, aby lek ten posiadali rodzice, ale z zastrzeżeniem podawania go wyłącznie podczas napadu. Stosowanie zapobiegawcze jest wskazane tylko wtedy, gdy poprzedni napad trwał długo.

Profilaktyka drgawek gorączkowych

U wszystkich dzieci, obciążonych w wywiadzie drgawkami gorączkowymi, konieczne jest częste kontrolowanie temperatury ciała w każdej chorobie oraz podawanie preparatów o działaniu przeciwgorączkowym, jeśli stwierdzi się temperaturę przekraczającą 38 stopni Celsjusza.

Ponadto niezbędna jest profilaktyczna ochrona przed zakażeniami, ponieważ prowadzą one do wystąpienia gorączki, a ta indukuje pojawienie się drgawek gorączkowych. Profilaktyka u dzieci, u których wystąpiły w przeszłości napady sprowokowane gorączką jest konieczna, ponieważ ryzyko ich nawrotów jest wysokie i wynosi nawet 40 procent.

Rokowanie przy drgawkach gorączkowych

W przypadku wystąpienia drgawek gorączkowych w przebiegu różnych schorzeń z towarzyszącą gorączką (przede wszystkim chorób infekcyjnych) jest dobre. Mimo ryzyka nawrotu napadów nie pojawiają się one z reguły częściej niż 3 razy w całym życiu.

Drgawki gorączkowe przeważnie nie pozostawiają trwałych następstw dla rozwoju psychomotorycznego dziecka. Odpowiednie leczenie i profilaktyka dodatkowo związane są z korzystniejszym rokowanie w drgawkach gorączkowych.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Pediatria", red. nauk. Krystyna Kubicka, Wanda Kawalec, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa