Choroby układu nerwowego

  • Krwiak nadtwardówkowy

    Krwiak nadtwardówkowy to nagromadzenie krwi pomiędzy kością czaszki, a oponą twardą, najczęściej jako następstwo zadziałania czynnika urazowego. W warunkach fizjologicznych opona twarda ściśle przylega do kości - pomiędzy tymi strukturami nie występuje żadna wolna przestrzeń. Wraz ze starzeniem się organizmu jest potrzebna coraz większa siła umożliwiająca rozdzielenie obu...

  • Wstrząśnienie mózgu

    Wstrząśnienie mózgu jest to łagodny stan będący skutkiem urazu centralnego układu nerwowego, najczęściej objawiający się przede wszystkim pourazową utratą przytomności, której przyczyna leży w zaburzeniach przewodzenia impulsów w drogach nerwowych, będących następstwem urazu. Zaburzenia fizykochemiczne zachodzące w przebiegu wstrząśnienia mózgu w tkance nerwowej dotyczą...

  • Zatrucie jadem kiełbasianym

    Zatrucie jadem kiełbasianym, inaczej botulinizm, jest zespołem ogólnoustrojowych objawów klinicznych spowodowanych działaniem wydzielanej przez bakterię - laseczką jadu kiełbasianego (Clostridium botulinum) neurotoksyny. Substancja ta wywiera wpływ na układ nerwowy powodując blokadę wydzielania substancji neuroprzekaźnikowej - acetylocholiny z zakończeń nerwów ruchowych,...

  • Zespół niespokojnych nóg

    Zespół niespokojnych nóg jest to choroba układu nerwowego charakteryzująca się występowaniem stanu niepokoju w kończynach dolnych i uczucia zmęczenia. Objawy pojawiają się wyłącznie w spoczynku, a ustępują w czasie trwania ruchu. Szacuje się, że aż 15 proc. społeczeństwa dotkniętego jest chorobą, jednak zespół niespokojnych nóg rozpoznawany jest niezmiernie rzadko. Przyczyny...

  • Gruźlicze zapalenie ośrodkowego układu nerwowego

    Gruźlicze zapalenie ośrodkowego układu nerwowego rozwija się w następstwie zakażenia prątkiem gruźlicy. Proces chorobowy obejmuje opony mózgowo-rdzeniowe, tkankę mózgową i przestrzeń podpajęczynówkową oraz cechuje się zmianami biochemicznymi płynu mózgowo-rdzeniowego. Gruźlica ośrodkowego układu nerwowego jest jedną z częstszych postaci choroby przebiegającej poza płucami. Do...

  • Miastenia

    Miastenia (synonim to nużliwość mięśni) jest chorobą złącza nerwowo-mięśniowego spowodowaną zaburzoną reakcją układu odpornościowego, produkującego przeciwciała przeciwko strukturom własnego organizmu. W miastenii dochodzi do wytworzenia przeciwciał przeciw receptorom acetylocholinowym mięśni szkieletowych, co daje charakterystyczne objawy. Choroba występuje częściej u kobiet...

  • Pourazowe krwawienie podpajęczynówkowe

    Pourazowe krwawienie podpajęczynówkowe jest następstwem uszkodzenia naczyń korowych i wynaczynienia krwi do przestrzeni podpajęczynówkowej. Bezpośrednio po zadziałaniu bodźca urazowego następuje skurcz naczyń, jego przyczyny nie zostały wyjaśnione. Skurcz wywołuje powstanie miejscowego ogniska niedokrwienia i objawia się ogniskowymi objawami neurologicznymi, co znacznie...

  • Stłuczenie mózgu i krwiak śródmózgowy

    Stłuczenie mózgu i krwiak śródmózgowy często występują łącznie, należą do najczęściej rozpoznawanych uszkodzeń mózgu powstałych pourazowo. Stłuczenie charakteryzuje się rozlanym obrzękiem tkanki mózgowej i małymi ogniskami krwotocznymi. Ogniska takie występują w miejscu zadziałania bodźca urazowego, jednocześnie może pojawić się uraz półkuli przeciwległej, wskutek...

  • Rana drążąca

    Rany drążące to uszkodzenia mózgu, które przenikają w głąb tkanki - postacią takiego urazu jest rana postrzałowa. Uszkodzeniu mózgu towarzyszyć mogą objawy wynikające ze zranienia naczyń i nerwów czaszkowych (szczególnie wzrokowych). Rana postrzałowa składa się z otworu wlotowego, kanału postrzału i często otworu wylotowego. Przeważnie rana wlotowa jest mniejsza (chyba, że...

  • Rozsiane uszkodzenie aksonów

    Rozsiane uszkodzenie aksonów jest rozpoznaniem stawianym przez patomorfologów na podstawie obrazu mikroskopowego chorej tkanki. W badaniu obrazowym tomografią komputerową głowy obserwuje się jedynie powiększenie objętości mózgu z niewielkimi ogniskami krwotocznymi występującymi w środkowej części mózgowia. Zmiany takie pojawiają się z reguły u osób młodych po urazach, kiedy...

  • Klasterowy ból głowy

    Klasterowy ból głowy należy do grupy niemigrenowych bólów głowy i charakteryzuje się napadowymi, jednostronnymi (zawsze występującymi po tej samej stronie) i bardzo nasilonymi bólami głowy. W przeciwieństwie do migreny schorzenie występuje częściej u mężczyzn. Rzadko pojawia się u dzieci. Przyczyna klasterowego bólu głowy nie została do końca poznana. Wiadomo, że w czasie...

  • Stwardnienie zanikowe boczne

    Stwardnienie zanikowe boczne należy do chorób przewlekłych i postępujących, w których dochodzi do uszkodzenia komórek rogu przedniego rdzenia kręgowego. Istotą choroby jest zniszczenie obwodowego i ośrodkowego neuronu ruchowego. Choroba występuje rzadko, z przewagą mężczyzn, najczęściej w wieku podeszłym. Przyczyny zmian w obrębie układu nerwowego nie zostały do końca...

  • Zespół Guillaina - Barrego

    Zespół Guillaina-Barrego (ostra zapalna poliradikuloneuropatia demielinizacyjna) należy do chorób z grupy zapaleń wielonerwowych, powodujących uszkodzenie nerwu obwodowego. Jest to choroba nabyta o niejasnej przyczynie. U jej podłoża leży niewłaściwa odpowiedź układu odpornościowego człowieka na czynnik etiologiczny, którym może być wirus (np. Ebsteina-Barr, cytomegalii, ospy...

  • Migrena

    Migreną nazywamy okresowy i napadowy, jednostronny (przeważnie) lub obustronny ból głowy, występujący wspólnie z zaburzeniami wegetatywnymi i wzrokowymi. Jest to przewlekła choroba prowadząca do upośledzenia codziennego funkcjonowania, wywołana w większości przypadków przez stereotypowe bodźce. Migrena występuje częściej u kobiet, wraz z wiekiem wzrasta odsetek...

  • Padaczka

    Padaczka to choroba przewlekła charakteryzująca się występowaniem napadów padaczkowych pod postacią objawów będących wynikiem zaburzonej pracy części lub całego mózgowia. Przejawia się nagłymi, ale samoistnie przemijającymi objawami o charakterze ruchowym, czuciowym, wegetatywnym lub psychicznym. Należy pamiętać, że pewne symptomy chorób ośrodkowego układu nerwowego, różnych...

  • Wodogłowie

    Wodogłowie jest to stan zwiększonej objętości płynu mózgowo-rdzeniowego w obrębie czaszki. Schorzenie może przebiegać bez zespołu zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego, wówczas jest stanem wtórnym, wyrównawczym, a pierwotny jest zanik istoty białej mózgu i zmniejszenie jego całkowitej objętości. Tego rodzaju wodogłowie obserwowane jest w zaniku starczym tkanki mózgowej, w...

  • Zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego

    Mózg to narząd, którego otoczenie zbudowane jest z elementów kostnych (czaszka), co powoduje, że nawet niewielki wzrost objętości lub masy wewnątrz czaszki wpływa na wzrost ciśnienia śródczaszkowego i uciska, a w następstwie przemieszcza struktury centralnego układu nerwowego, co upośledza, a wręcz uszkadza najważniejsze dla zachowania funkcji życiowych struktury mózgowia....

  • Nadciśnienie tętnicze w chorobach nerek

    Nadciśnienie tętnicze jest to wartość ciśnienia tętniczego skurczowego lub rozkurczowego przekraczająca wartości prawidłowe, a związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia udaru mózgu, chorób nerek lub układu krążenia. Obecnie nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, gdy wartość ciśnienia skurczowego jest równa bądź większa od 140 lub ciśnienia rozkurczowego równa bądź wyższa niż...

  • Choroba Huntingtona

    Choroba Huntingtona (inaczej pląsawica Huntingtona, pląsawica przewlekła postępująca) to schorzenie ośrodkowego układu nerwowego dziedziczona w sposób autosomalny dominujący, charakteryzujące się występowaniem otępienia, zaburzeń osobowości i ruchów pląsawiczych. Jest to rzadko występujące zaburzenie genetyczne, u którego podstawy leży defekt materiału genetycznego kodującego...

  • Choroba Parkinsona

    Choroba Parkinsona (inaczej drżączka poraźna) jest to schorzenie przewlekłe i postępujące, spowodowane występowaniem zmian zwyrodnieniowych w obrębie niektórych struktur mózgowia (jąder podkorowych). W przebiegu zmian zanikowych komórek istoty czarnej dochodzi wtórnie do niedoboru dopaminy - substancji biorącej udział w przekazywaniu bodźców drogą komórek nerwowych. Choroba...

  • Udar mózgu

    Choroby mózgu pochodzenia naczyniowego są najczęściej spotykanymi uszkodzeniami układu nerwowego. Wśród nich istotną rolę odgrywają udary mózgu, czyli definiowane według Światowej Organizacji Zdrowia jako stany pojawiające się nagle, z objawami ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu, trwających dłużej niż dobę (o ile wcześniej nie wystąpi zgon pacjenta) i...

  • Choroba Alzheimera

    Choroba Alzheimera jest schorzeniem przewlekłym i postępującym, objawiającym się otępieniem z obecnością zaburzeń czynności poznawczych, myślenia, rozumienia, liczenia. Zaburzenia są na tyle zaawansowane, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Choroba pojawia się najczęściej w podeszłym wieku. Przyczyny nie zostały do końca poznane. Istnieje wiele czynników nakładających...

  • Stwardnienie rozsiane

    Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą chorobą neurologiczną, której objawy są wynikiem niszczenia osłonek mielinowych niektórych obszarów ośrodkowego układu nerwowego. Nie poznano przyczyny, która powodowałaby zmiany zachodzące w strukturach układu nerwowego, podejrzewa się uwarunkowania genetyczne związane z większą predyspozycją na działanie czynników środowiskowych, np....

  • Uszkodzenie nerwu twarzowego

    Uszkodzenie nerwu twarzowego (jest to VII nerw czaszkowy) może powstać w przebiegu wielu chorób. Porażenia w następstwie urazu czaszki z reguły występują łącznie ze złamaniem kości skroniowej. Również guzy, tętniaki, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych mogą doprowadzić do uszkodzenia włókien nerwu twarzowego, natomiast choroby nowotworowe, naczyniowe, stwardnienie rozsiane (i...

  • Grzybice ośrodkowego układu nerwowego

    Grzybice ośrodkowego układu nerwowego należą do rzadkich zjawisk chorobowych, są procesem zapalnym spowodowanym obecnością grzybów w ośrodkowym układzie nerwowym, a klinicznie przebiegają jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu lub ropień mózgu. Pomimo wszechobecności chorobotwórczych grzybów w środowisku (w ziemi, w wodzie, w tynkach, instalacjach...

  • Kiła układu nerwowego

    Kiła jest to choroba zakaźna przenoszona drogą bezpośredniego kontaktu (najczęściej w trakcie stosunku płciowego) - możliwe jest również wewnątrzmaciczne zakażenie płodu. Czynnikiem wywołującym jest drobnoustrój krętek blady (Treponema pallidum) - wrażliwy na warunki zewnętrzne. Choroba przebiega z objawami występującymi w obrębie wielu narządów, w tym również ośrodkowego...

  • Ropień mózgu

    Ropniem mózgu nazywa się zmiany morfologiczne zachodzące w obrębie mózgu w wyniku procesu zapalnego rozwijającego się po zakażeniu najczęściej bakteriami, grzybami bądź pasożytami. Wraz z upływem czasu dochodzi do rozpadu chorobowo zmienionych tkanek i powstania zbiornika z płynem otoczonego torebką. Ropień może powstać w wyniku przedostania się czynnika infekcyjnego drogą...

  • Wirusowe zapalenie ośrodkowego układu nerwowego

    Wirusowe zapalenie ośrodkowego układu nerwowego spowodowane jest namnażaniem się wirusów w obrębie mózgu lub rdzenia kręgowego, proces zapalny może mieć miejsce w oponach mózgowo-rdzeniowych, przestrzeni podpajęczynówkowej, tkance mózgu lub rdzenia kręgowego. Zakażenie wirusowe nazywa się aseptycznym zapaleniem, gdy w płynie mózgowo-rdzeniowym nie udaje się odnaleźć czynnika...

  • Postępujące dystrofie mięśni

    Postępujące dystrofie mięśni należą do grupy chorób uwarunkowanych genetycznie, cechują się zmianami zwyrodnieniowymi i zanikowymi występującymi w obrębie mięśni poprzecznie prążkowanych. Wyróżnia się postaci z objawami obecnymi już w okresie noworodkowym - niepostępujące lub powoli postępujące oraz częstsze postaci o późniejszym początku klinicznym, ale postępującym...

  • Dziecięce porażenie mózgowe

    Dziecięcym porażeniem mózgowym określa się zaburzenie ruchu i postawy związane z uszkodzeniem rozwojowym niedojrzałego mózgu. Są to wszystkie stany zejściowe będące skutkiem działania różnych czynników chorobotwórczych, doprowadzających do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego w czasie jego rozwoju i dojrzewania. Dysfunkcja w układzie nerwowym może powstać jeszcze w życiu...

  • Jamistość rdzenia

    Jamistość rdzenia jest chorobą przewlekłą układu nerwowego, przebiegającą z tworzeniem się charakterystycznych jam otoczonych komórkami glejowymi w obrębie rdzenia kręgowego i obecnością rozszczepiennych zaburzeń czucia, zaniku mięśni, zaburzeń odżywczych i niedowładu spastycznego kończyn dolnych. Przyczyna powstawania zmian nie została do końca wyjaśniona, prawdopodobnie...

  • Ostre ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

    Ostre ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest to stan zapalny, rozwijający się nagle, spowodowany występowaniem bakterii w obrębie płynu mózgowo-rdzeniowego. Proces obejmuje pajęczynówkę i oponę miękką wraz z przestrzenią podpajęczynówkową i charakteryzuje się podwyższonym poziomem neutrofilów w płynie mózgowo-rdzeniowym, nieleczony prowadzi do rozwoju stanu zapalnego...

  • Tętniak mózgu

    Tętniak mózgu nazywany jest malformacją naczyniową obecną od urodzenia lub powstałą w czasie życia w naczyniu tętniczym. Uważa się, że do rozwoju tętniaków dochodzi wskutek wrodzonego niedorozwoju błony mięśniowej (środkowej) tętnicy. Wraz z upływem czasu ściana naczynia ulega coraz większemu osłabieniu i uwypukla się tworząc charakterystyczne zgrubienie nazywane tętniakiem....

  • Wypadnięcie tarczy międzykręgowej

    Wypadnięcie tarczy międzykręgowej (krążka międzykręgowego) jest skutkiem zmian biochemicznych zachodzących w jej części - w jądrze galaretowatym, prowadzących do stwardnienia i fragmentacji tarczy. Krążki międzykręgowe pełnią funkcję łożysk kulkowych, występują pomiędzy kręgami i umożliwiają prawidłowe ruchy kręgosłupa. Uwypuklenie bądź wypadnięcie fragmentu tarczy wywołuje...

  • Neuralgia nerwu trójdzielnego

    Nerw trójdzielny jest piątym nerwem czaszkowym. Częstą jednostką chorobową dotyczącą nerwu jest jego neuralgia (o klasycznym schorzeniu mówi się, kiedy nieznana jest przyczyna choroby, a o objawowej postaci - w przebiegu różnych stanów i schorzeń), objawiająca się napadowymi i nasilonymi bólami występującymi przeważnie na obszarze unerwionym przez jedną lub dwie gałęzie nerwu...

  • Wady rozwojowe układu nerwowego

    Wady rozwojowe układu nerwowego dotyczą pierwotnych zaburzeń powstałych w obrębie układu nerwowego ujawniających się już przy narodzeniu, a więc mających charakter zmian wrodzonych. Oprócz pierwotnych nieprawidłowości rozwojowych spowodowanych czynnikami genetycznymi (choroby dziedziczne), występują też często zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego związane z oddziaływaniem...

  • Uszkodzenie nerwu promieniowego

    Nerw promieniowy zaopatruje mięśnie biorące udział w prostowaniu przedramienia, ręki oraz palców kończyny górnej. Poza tym unerwia również mięśnie: ramienno-promieniowy, odwracacz i odwodziciel długi kciuka. Ogólnie unerwienie czuciowe dotyczy skóry dolnej części ramienia, środkowej części przedramienia i obszaru grzbietowej części ręki. Uszkodzenie nerwu promieniowego daje...

  • Łagodne zaburzenia poznawcze

    Łagodne zaburzenia poznawcze cechuje nieznaczne pogorszenie czynności poznawczych, które ma nieco większe nasilenie, niż wynikałoby to z procesu starzenia się organizmu, ale nie jest wystarczające, aby u pacjenta rozpoznać otępienie. Szacuje się, że takie nieprawidłowości mogą występować nawet u 30 proc. osób po 60. roku życia. Nie poznano i nie ustalono, co jest dominującą...

  • Otępienie naczyniopochodne

    Otępienie naczyniopochodne charakteryzuje związek występowania objawów chorobowych z uszkodzeniami i procesami patologicznymi rozwijającymi się w obrębie naczyń mózgowych. Otępienie naczyniopochodne stanowi 10-20 proc. przypadków zaburzeń zachowania i poznawczych występujących u ludzi starszych. Najczęstszą przyczyną rozwoju objawów otępienia naczyniopochodnego jest miażdżyca...

  • Postępujące porażenie nadjądrowe

    Postępujące porażenie nadjądrowe, inaczej zespół Steele, Richardsona i Olszewskiego, to schorzenie mózgu o charakterze zwyrodnieniowym z szybkim postępem objawów zespołu parkinsonowskiego i brakiem odpowiedzi na zastosowane leczenie preparatami zawierającymi lewodopę. Postępujące porażenie nadjądrowe nie jest częstym schorzeniem, dotyczy przede wszystkim osób powyżej piątej...

  • Zanik wieloukładowy

    Zanik wieloukładowy jest schorzeniem przebiegającym z objawami ze strony różnych układów (przede wszystkim nerwowego). Nieprawidłowości dotyczą układu moczowego i autonomicznego, pojawiają się cechy zespołu parkinsonowskiego, móżdżkowego i uszkodzenia układu piramidowego. Zanik wieloukładowy to kilka schorzeń przebiegających z różnie nasilonymi objawami, choroba nie jest...

  • Otępienie czołowo - skroniowe

    Otępienie czołowo-skroniowe jest różnorodnym pod względem klinicznym i morfologicznym schorzeniem układu nerwowego, należy do grupy tzw. tauopatii, czyli chorób, w przebiegu których wykrywa się w ośrodkowym układzie nerwowym białko tau, odpowiedzialne za występowanie objawów chorobowych. Otępienie czołowo-skroniowe nie jest dominującą przyczyną otępień, większość przypadków...

  • Polineuropatia alkoholowa

    Polineuropatia alkoholowa jest zespołem objawów klinicznych rozwijających się u osób przewlekle przyjmujących alkohol. Przyczyną pojawienia się symptomów jest przede wszystkim niedobór substancji pokarmowych (np. tiaminy, pirydoksyny, kwasu pantotenowego - witamin z grupy B), które warunkują właściwe funkcjonowanie układu nerwowego. Również sam toksyczny wpływ alkoholu na...

  • Dystonia

    Dystonia jest schorzeniem układu nerwowego objawiającym się występowaniem ruchów mimowolnych, które powodują wyginanie i skręcanie różnych części ciała. Takie zaburzenia prowadzą do przyjmowania przez pacjentów nienaturalnych pozycji. Przyczyny występowania dystonii nie zostały do końca poznane. Przypuszcza się, że jakąś rolę odgrywają uwarunkowania genetyczne albo inne...

  • Polineuropatia cukrzycowa

    Polineuropatia cukrzycowa jest zespołem zmian chorobowych rozwijających się w strukturach nerwowych, co spowodowane jest nieprawidłowymi wartościami glukozy w surowicy krwi, które utrzymują się przewlekle. Procesy te wywołują charakterystyczne objawy ze strony układu nerwowego. Polineuropatia cukrzycowa jest najczęstszym powikłaniem cukrzycy. Bananie neurologiczne wykazuje...

  • Miotonia zanikowa

    Miotonia zanikowa, inaczej dystrofia miotoniczna, jest schorzeniem o charakterze dziedzicznym, cechuje się zanikiem mięśni, szczególnie w obrębie twarzy i szyi oraz zaćmą, wyłysieniem i zanikiem gonad. Miotonia ta dziedziczona jest autosomalnie dominująco lub recesywnie, częściej obserwowana jest u mężczyzn. Objawy miotonii zanikowej Początkowe symptomy miotonii zanikowej...

  • Złamanie kości sklepienia czaszki

    Złamanie kości sklepienia czaszki może mieć charakter otwarty, kiedy rana skóry drąży do miejsca złamania lub zamknięty, gdy nienaruszona jest ciągłość skóry nad złamaniem. Uszkodzenia mogą być typu linijnego lub wieloodłamowego. Dodatkowo nieraz obserwuje się wgłobienie (przemieszczenie brzegów złamanych kości w głąb czaszki), co może stanowić niebezpieczeństwo dla życia...

  • Apraksja

    Apraksja jest zaburzeniem polegającym na utrudnionym lub niemożliwym wykonywaniu ruchów celowych, pod warunkiem, że u chorego nie stwierdza się równocześnie występowania niedowładów, ataksji lub zaburzeń czucia. Apraksja najwyraźniej objawia się niemożnością wykonania takich czynności, jak wbicie gwoździa, zapalenie zapałki, czy zapieczętowanie listu. Za prawidłowe wykonanie...

  • Uszkodzenie nerwu pośrodkowego

    Nerw pośrodkowy zawiera włókna, które zaopatrują ruchowo mięśnie: nawrotny obły, zginacz promieniowy nadgarstka, zginacz dłoniowy długi i zginacz powierzchowny palców. Poza tym unerwia inne mięśni biorące udział w zginaniu oraz mięsień odwodziciel krótki kciuka i przeciwstawiacz kciuka. Dodatkowo nerw pośrodkowy zaopatruje czuciowo po stronie dłoniowej ręki skórę kciuka, palca...

  • Pląsawica ostra

    Pląsawica ostra, inaczej pląsawica Sydenhama, jest zwana również pląsawicą małą, mniejszą lub reumatyczną. Obok objawów ze strony układu nerwowego pojawiają się zmiany zapalne w sercu (osierdziu, wsierdziu i mięśniu sercowym) oraz reumatyczne nieprawidłowości w obrębie stawów. Za całość obrazu klinicznego odpowiada przebyte i nieleczone zakażenie paciorkowcowe, w obecnych...

  • Drgawki gorączkowe

    Drgawki gorączkowe, zgodnie z aktualną klasyfikacją, należą do jednego z zespołów padaczkowych. Drgawki gorączkowe stanowią najczęstszą przyczynę napadów obserwowanych w wieku dziecięcym. Ujawnienie się drgawek gorączkowych jest związane z indywidualnymi predyspozycjami genetycznymi i zmiennością dotyczącą hipertermii, nie wyjaśniono dotąd mechanizmu odpowiedzialnego za...

  • Zespół pourazowy

    Zespół pourazowy jest schorzeniem przebiegającym z typowymi objawami, które rozwijają się w następstwie ciężkich urazów czaszki i mogą być obecne nawet przez kilka miesięcy, czy lat od urazu (zwykle ustępują po upływie kilku tygodni). Zespół pourazowy może pojawić się również wskutek przeżycia innych wydarzeń traumatycznych. Zespół pourazowy najczęściej pojawia się, kiedy w...

  • Dziedziczna ataksja rdzeniowa

    Dziedziczna ataksja rdzeniowa, inaczej choroba Friedreicha, jest zespołem chorobowym przebiegającym z typowymi objawami klinicznymi ze strony układu nerwowego, które rozwijają się w wyniku uwarunkowań genetycznych. Ataksja rdzeniowa jest najczęściej dziedziczona w sposób autosomalny recesywny. Nieraz obserwowane są tzw. postaci poronne, które charakteryzują się obecnością...

  • Spondyloza szyjna

    Zmiany zwyrodnieniowe w odcinku szyjnym kręgosłupa mogą być przyczyną ucisku korzonków i rdzenia kręgowego, co manifestuje się charakterystycznymi objawami klinicznymi. Na zespół zmian określanych mianem spondylozy szyjnej składają się przede wszystkim wyrośla kostne obecne na brzegach kręgów, wypadnięcie jednej lub kilku tarcz międzykręgowych, nadwichnięcie jednego lub kilku...

  • Ostry zespół cholinergiczny

    Ostry zespół cholinergiczny jest zespołem objawów chorobowych wywołanych nadmiarem acetylocholiny w ustroju lub substancji podanych z zewnątrz, które wywołują pobudzenie przywspółczulnego układu nerwowego. Acetylocholina w warunkach fizjologicznych stanowi podstawowy przekaźnik w przedzwojowych zakończeniach układu współczulnego oraz pozazwojowych włóknach nerwowych, w...

  • Uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego

    Nerw strzałkowy wspólny zaopatruje włóknami ruchowymi mięśnie prostowniki stopy (inaczej zginacze grzbietowe), a czuciowymi skórę zewnętrznej powierzchni podudzia i stopy. Nerw strzałkowy wspólny dzieli się na dwie gałęzie: nerw strzałkowy głęboki i powierzchowny. Przyczyny powstawania uszkodzenia nerwu strzałkowego wspólnego W swoim przebiegu nerw strzałkowy wspólny owija się...

  • Uszkodzenie nerwu kulszowego

    Nerw kulszowy jest najdłuższym i najgrubszym nerwem obwodowym. Na tylnej powierzchni uda dzieli się na nerw strzałkowy wspólny i piszczelowy. Ruchowy obszar zaopatrzenia obejmuje mięśnie: dwugłowy uda, półścięgnisty, półbłoniasty i przywodziciel wielki uda (ostatni zaopatrywany jest wspólnie z nerwem zasłonowym). Całkowite porażenia nerwu kulszowego widywane są rzadko. Nawet...

  • Afazja

    Afazja jest zaburzeniem dotyczącym rozumienia mowy albo wyrażania słowami myśli, mimo niewystępowania nieprawidłowości w obrębie aparatu wykonawczego mowy. Czytanie i pisanie, jako czynności ściśle związane z mową, są często zaburzone w przebiegu afazji. Obraz kliniczny zaburzeń zależny jest od wielu czynników. Afazja inaczej przebiega u dzieci i u osób młodych, a inaczej u...

  • Drgawki noworodkowe

    Drgawki noworodkowe charakteryzują się łagodniejszym nasileniem w porównaniu z obserwowanymi u dzieci starszych, czy u osób dorosłych. Są one subtelniej wyrażone i sugerują obecność nieprawidłowości w obrębie ośrodkowego układu nerwowego noworodka. Mogą stanowić także objaw zaburzeń elektrolitowych lub metabolicznych ustroju. Typowe uogólnione napady toniczno-kloniczne...

  • Polineuropatia arsenowa

    Polineuropatia arsenowa jest schorzeniem objawiającym się zaburzeniami funkcji układu nerwowego, które pojawiają się wskutek zatrucia arsenem. Obecnie rzadko obserwuje się polineuropatie arsenowe, mogą mieć one charakter ostry lub przewlekły. Do zatrucia może dojść wskutek nadużywania preparatów leczniczych zawierających arsen lub spożywania pokarmów zanieczyszczonych środkami...

  • Poołowiowe zmiany w układzie nerwowym

    Poołowiowe zmiany w układzie nerwowym często wymienia się jako przyczynę polineuropatii, jednak obserwowane w tym stanie niedowłady wynikają raczej z uszkodzenia komórek rogów przednich rdzenia kręgowego i samych mięśni, niż ze zmian zachodzących w nerwach obwodowych, które są przyczyną polineuropatii. Ołów metaliczny w zasadzie nigdy nie jest przyczyną ostrego zatrucia i...

  • Nerwiakowłókniakowatość

    Nerwiakowłókniakowatość, inaczej neurofibromatoza, jest schorzeniem zaliczanym do zespołów nerwowo-skórnych. Ich przyczyną jest pojawienie się zaburzeń rozwojowych o cechach dysplazji w tkankach, które pochodzą ze wszystkich trzech listków zarodkowych, a głównie ektodermy. Wskutek nieprawidłowego różnicowania i przemieszczania się komórek we wczesnym stadium rozwoju...

  • Stwardnienie guzowate

    Stwardnienie guzowate jest schorzeniem zaliczanym do zespołów nerwowo-skórnych. Przebiega ze swoistymi zmianami rozwijającymi się w obrębie mózgu, skóry, a niekiedy również narządów wewnętrznych (np. serca, nerek i wątroby). Stwardnienie guzowate jest dziedziczone w sposób autosomalny dominujący, schorzenie jest związane z nieprawidłowościami obserwowanymi w obrębie co...

  • Zwyrodnienie sznurowe rdzenia kręgowego

    Zwyrodnienie sznurowe rdzenia kręgowego jest schorzeniem, którego objawy wywołane są niedoborem witaminy B12 w ustroju. W następstwie dochodzi do zespołu symptomów spowodowanych uszkodzeniem układu nerwowego. Charakterystyczne w przebiegu klinicznym zwyrodnienia sznurowego rdzenia kręgowego są parestezje w dalszych częściach kończyn (stopach i rękach) oraz ataksja i niedowład,...

  • Zespół Hornera

    Zespół Hornera jest stanem będącym następstwem uszkodzenia włókien współczulnych (lub ich ośrodka) zaopatrujących niektóre struktury oczodołu i twarzy. Zespół ten może wystąpić w razie bardzo różnego umiejscowienia procesu chorobowego, uszkodzeniu może bowiem ulec sam ośrodek rzęskowo-rdzeniowy albo włókna biegnące do tego ośrodka (lub z niego wychodzące), co jest związane z...

  • Anartria

    Anartria lub dyzartria są określeniami definiującymi zaburzenia mowy, do których może dojść w mechanizmie uszkodzenia aparatu wykonawczego, czyli mięśni biorących udział w artykulacji. Do tych grup mięśniowych należą: język, podniebienie miękkie, krtań i wargi. Do uszkodzenia może dojść w obrębie samych mięśni lub nerwów czaszkowych, które je zaopatrują (błędnego,...

  • Miotonia wrodzona

    Miotonia wrodzona, inaczej choroba Thomsena, jest schorzeniem dziedziczonym autosomalnie dominująco lub recesywnie, częściej występującym u mężczyzn. Cechą charakterystyczną jest przedłużony skurcz mięśni z następującym powoli rozkurczem (zaburzenie to ujawnia się podczas wykonywania ruchów), co jest związane z nieprawidłowościami metabolizmu mięśniowego, zakłócającego...

  • Zespół mięśnia pochyłego przedniego

    Splot ramienny przebiega przez wąską przestrzeń, w której łatwo dochodzi do jego ucisku. Z powodu swojego szczególnego położenia znajduje się jakby w zatrzasku. Mięsień pochyły przedni ogranicza splot ramienny od przodu, natomiast z tyłu obecny jest mięsień pochyły środkowy lub żebro szyjne, w zależności od miejsca, w którym dochodzi do ucisku. Przykurcz lub przerost mięśnia...

  • Uszkodzenie nerwu piszczelowego

    Nerw piszczelowy zaopatruje ruchowo mięśnie biorące udział w zginaniu stopy i mięśnie podeszwowe, a czuciowo tylną i dolną powierzchnię podudzia wraz z tylną okolicą stopy. Uszkodzenie nerwu piszczelowego związane jest z utratą bądź upośledzeniem funkcji mięśni: brzuchatego łydki, płaszczkowatego, piszczelowego tylnego, zginacza długiego palców i palucha, zginacza krótkiego...

  • Uszkodzenie nerwu udowego

    Nerw udowy zaopatruje ruchowo mięśnie: lędźwiowo-biodrowy, krawiecki i czworogłowy uda. Czuciowo unerwia skórę przedniej powierzchni uda i wewnętrzną stronę podudzia oraz stopy. Przyczynami uszkodzenia nerwu udowego mogą być zranienia, guzy rozwijające się w obrębie miednicy, ucisk na korzenie nerwów rdzeniowych (często wywołany wypadnięciem tarczy międzykręgowej). Porażenie...

  • Drżenie samoistne

    Drżenie samoistne, inaczej choroba Minora, jest schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego, którego podstawowym i dominującym objawem jest drganie rąk i głowy. Drżenie samoistne należy do najczęstszych zaburzeń ruchowych, szacuje się, że występuje nawet u 5 procent osób ogólnej populacji, prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. Drżenie samoistne może mieć...

  • Ostry zespół antycholinergiczny

    Ostry zespół antycholinergiczny jest zespołem objawów chorobowych, związanych z upośledzeniem działania acetylocholiny na receptor muskarynowy, za pomocą którego w warunkach prawidłowych acetylocholina spełnia swoją biologiczną rolę. Do najczęstszych przyczyn wystąpienia zespołu antycholinergicznego należą zatrucia roślinami, które zawierają tzw. alkaloidy o działaniu...

  • Rdzeniowy zanik mięśni

    Rdzeniowy zanik mięśni jest schorzeniem układu nerwowego uwarunkowanym genetycznie, dziedziczonym w sposób autosomalny recesywny. Przyczyną schorzenia jest zniszczenie motoneuronów w obrębie rdzenia kręgowego, co skutkuje osłabieniem mięśni i prowadzi do ich zaniku. Rdzeniowy zanik mięśni charakteryzuje się dużą zmiennością w przebiegu klinicznym i w obserwowanych objawach u...

  • Wodniak podtwardówkowy

    Wodniak podtwardówkowy jest to nagromadzenie się płynu mózgowo-rdzeniowego pomiędzy oponą twardą i pajęczynówką. Wskutek urazu często dochodzi do przerwania ciągłości opony pajęczej, co jest przyczyną wypływania płynu i jego gromadzenia się w postaci wodniaka podtwardówkowego. Prawidłowo nieobecna jest żadna przestrzeń pomiędzy oponą twardą, a pajęczynówką. Jej wytworzenie...

  • Otępienie z ciałami Lewy

    Otępienie z ciałami Lewy jest jednostką chorobową przebiegającą z objawami klinicznymi parkinsonizmu i otępienia. Wewnątrzkomórkowo wykazuje się obecność złogów alfa-synukleiny, które nazywane są ciałami Lewy. Większość przypadków jest rozpoznawana dopiero po wykonaniu badania neuropatologicznego i wykazaniu nieprawidłowych wtrętów w obrębie struktur ośrodkowego układu...

  • Zespół Meniere

    Zespół Meniere jest schorzeniem pojawiającym się wskutek uszkodzenia nerwów przedsionkowego i ślimakowego, cechą charakterystyczną jest występowanie napadowych zawrotów głowy, łącznie z szumem w uszach i upośledzeniem słuchu. Dolegliwości niekiedy pojawiają się po przebytym zapaleniu ucha środkowego i urazie czaszki. Częściej jednak zespół rozwija się u ludzi uprzednio...

  • Choroba Heinego - Medina

    Choroba Heinego-Medina, inaczej ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego, jest schorzeniem objawiającym się symptomami ze strony układu nerwowego, które rozwijają się w następstwie uszkodzenia niektórych jego struktur, co jest z kolei konsekwencją infekcji wirusowej. Drobnoustrój odpowiedzialny ze wystąpienie choroby Heinego-Medina należy do grupy enterowirusów,...

  • Złamanie podstawy czaszki

    Podstawa czaszki ma złożoną budowę. Struktury kostne otaczające ważne dla życia części ośrodkowego układu nerwowego, takie jak rdzeń przedłużony, czy pień mózgu, zawierają odporną na uraz tkankę kostną zbitą, natomiast niektóre struktury czaszki tworzy delikatna tkanka podatna na uszkodzenia. Typowe w budowie czaszki jest ścisłe połączenie kości z oponą twardą, co powoduje...