Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest inaczej nazywana wrzodem trawiennym. Jest to ograniczony ubytek błony śluzowej na skutek trawiącego działania soku żołądkowego. Wrzody trawienne żołądka powstają najczęściej na małej krzywiźnie żołądka w okolicy odźwiernika, a wrzody dwunastnicy - w opuszce. W dwunastnicy w 90 proc. stwierdza się obecność Helicobacter pylori.

Wrzód trawienny częściej występuje u mężczyzn w każdym wieku. Uważa się, ze w chorobie istnieje pewna predyspozycja genetyczna. Wrzód trawienny jest rozpowszechniony wśród 5-10 proc. populacji.

Objawy choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Jednym z głównych objawów choroby wrzodowej żołądka jest ból w dołku sercowym lub w lewym podżebrzu. Ból występuje na ograniczonej przestrzeni i promieniuje do pleców. Jest on zależny od przyjmowanych pokarmów. Najczęściej występuje 1-3 godziny po jedzeniu. Ból łagodzą środki alkaliczne, wymioty oraz przyjęcie pokarmu.

Ból występujący we wrzodzie dwunastnicy może pojawić się także w nocy, jest zlokalizowany w prawym podżebrzu, promieniuje do łopatki. Bóle maja charakter okresowy, występują na wiosnę i na jesieni.

Główne objawy dodatkowe choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy to: wymioty, nudności, odbijanie, zgaga, zaparcie stolca, ograniczona bolesność w nadbrzuszu, niedokrwistość. Objawami pośrednimi są: miejscowa bolesność uciskowa, zniekształcenie rzeźby błony śluzowej, sztywność ściany żołądka, zwężenie części odźwiernikowej, zaleganie w żołądku.

Powikłania choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Przebicie wrzodu żołądka jest jednym z powikłań choroby wrzodowej. Charakterystyczne dla niego jest nagłe wystąpienie bardzo silnego bólu w dołku podsercowym, zapaść czy wstrząs.

Chory jest blady, ma zimne kończyny, jest zlany zimnym potem, ma przyspieszone tętno oraz niskie ciśnienie krwi. Występuje silne napięcie powłok brzusznych oraz twarz Hipokratesa. W badaniu radiologicznym wykrywane jest powietrze w jamie otrzewnej.

Krwotok żołądkowy to częste zjawisko pojawiające się w 20 proc. wrzodów żołądka. Obserwuje się wtedy wymioty krwawe i stolce smołowe. Występują również objawy ogólne takie jak osłabienie, zawroty głowy, omdlenie, duszność, przyspieszone tętno, spadek ciśnienia krwi.

W zwężeniu odźwiernika występują wymioty pokarmami spożytymi dnia poprzedniego, zaleganie treści żołądkowej oraz wychudzenie.

Żołądek klepsydrowaty to następstwo zniekształcenia blizną powrzodową oraz stanem kurczowym.

Inne powikłania choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy to: zrosty otrzewnowe, przebicie wrzodu do sąsiednich narządów, drążenie wrzodu żołądka, przewlekły ropień żołądka.

Leczenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy

Pacjentom cierpiącym na chorobę wrzodową odradza się palenie papierosów oraz próbuje wdrażać dietę, ale nie ścisła. Leczenie farmakoterapeutyczne polega na podawaniu inhibitorów pompy protonowej, inhibitorów receptorów H2, preparatów bizmutu, sukralfatu, mizoprostolu. W przypadku wystąpienia H. pylori trzeba go wyeliminować.

Jeśli wszystkie metody zachowawcze zawiodą, należy wkroczyć z leczeniem chirurgicznym.

Monika Kozak

Bibliografia
  • "Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych", E. i A. Szczeklik, wyd. PZWL, Warszawa
  • "Interna dla stomatologów", G. Oehler, W. H. Krause, wyd. PZWL, Warszawa
  • "Patologia", Robbins, wyd. Urban & Partner, Wrocław
  • "Pediatria", B. Górnicki, B. Dębiec, wyd. PZWL, Warszawa