Brodawki stóp

Brodawki stóp są schorzeniem skórnym wywołanym infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Przebiegają z głębokimi, bolesnymi i zazwyczaj nielicznymi ogniskami chorobowymi lub z położonymi bardziej powierzchownie wykwitami skórnymi, zlewającymi się ze sobą i tworzącymi obraz mozaiki.

Czynnikiem wywołującym brodawki stóp jest wirus HPV typu 1 - choroba jest wówczas niezwykle zakaźna, a infekcja nie jest związana z obniżeniem odporności organizmu, występuje przede wszystkim u dzieci i młodzieży, nazywana jest zakażeniem basenowym.

Wykwity skórne przypominające obraz mozaiki są natomiast wywołane wirusem HPV typu 2, czyli tym samym, który jest odpowiedzialny za pojawienie się brodawek zwykłych, a zatem zakażenie jest związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego organizmu.

Objawy brodawek stóp

Pojedyncze i nieliczne ogniska chorobowe, które penetrują głęboko do skóry, są typowe dla zmian wywołanych wirusem HPV 1. W tych postaciach schorzenia pojawia się odczyn zapalny, a pacjenci skarżą się na dolegliwości bólowe. Należy zaznaczyć, że przechorowanie tej odmiany brodawek stóp pozostawia trwałą odporność organizmu, stąd - ponowne zakażenia zdarzają się niezwykle rzadko.

Sposób znikania wykwitów wywołanych przez HPV 1 jest specyficzny - wszystkie zmiany stają się czarne w jednym czasie, podłoże skórne jest zaczerwienione. Taki obraz zapowiada ustępowanie zmian (ściemnienie zależne jest od procesów krwotocznych i odkładania się substancji chemicznych krwi w warstwie rogowej skóry). Również brodawki innych okolic ciała (np. rąk, przede wszystkim obszarów okołopaznokciowych) wywołane tym typem wirusa, także ustępują samoistnie.

Wykwity skórne o charakterze mozaikowym, wywołane przez wirusa HPV 2, zajmują rozległe obszary, a ich przebieg jest długotrwały i przewlekły. Nieprawidłowości często nawracają, przechorowanie brodawek stóp, związanych z infekcją tym typem wirusa, nie pozostawia w organizmie trwałej odporności przeciwwirusowej.

Rozpoznanie brodawek stóp

Zmiany skórne, za które odpowiada infekcja wirusem HPV 1 i 2 rozpoznaje się i różnicuje między sobą na podstawie charakterystycznych cech wykwitów i przebiegu klinicznego schorzenia, co w większości przypadków nie jest związane z trudnościami diagnostycznymi.

Badaniem pomocniczym jest ocena histologiczna tkanek w mikroskopie, co pozwala zróżnicować poszczególne typy wirusa między sobą, poza tym badania na poziomie molekularnym pomagają w identyfikacji DNA wirusa.

W różnicowaniu brodawek stóp należy potwierdzić lub wykluczyć przede wszystkim nagniotki, w przebiegu których stwierdza się obecność tzw. czopa rogowego i obecność gładkiej powierzchni na zmianach skórnych (nagniotki pojawiają się ponadto w miejscach ucisku mechanicznego skóry).

Leczenie brodawek stóp

Przed wykonywaniem zabiegów leczniczych należy zastosować maści zawierające kwas salicylowy lub mlekowy, w celu zmiękczenia rogowych nawarstwień na zmianach skórnych. Z technik terapeutycznych stosuje się elektrokoagulacje, zamrażania płynnym azotem, czy łyżeczkowania. Takie leczenie jest najczęściej skuteczne, zmiany chorobowe ustępują.

Mariusz Kłos

Bibliografia
  • "Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy", Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
  • "Dermatologia i wenerologia, podręcznik dla szkół medycznych", wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa