Biegunka i czerwonka

Biegunka jest to zwiększenie masy stolca oraz częstości wypróżnień lub płynności stolca. U większości chorych stolec zawiera ponad 70 proc. wody.

Czerwonka jest to bolesna krwotoczna biegunka, z mniejsza masa wypróżnień.

Biegunka wydzielnicza jest to wydzielanie jelitowe płynu izotonicznego w stosunku do osocza. Utrzymuje się u pacjentów będących na czczo.

Główną przyczyną tego rodzaju biegunki są infekcje, np. rota wirusem, E. coli, C. perfringens. Dodatkowo tak działają nowotwory oraz nadmierne stosowanie leków przeczyszczających.

Biegunka osmotyczna charakteryzuje się nadmierną osmotycznością substancji w świetle jelita. Nie spotyka się jej u pacjentów będących na czczo. Główna przyczyna jest: stosowanie Lactilosum, środki stosowane w diagnostycznym płukaniu jelita, środki zobojętniające kwas solny.

W chorobach wysiękowych występują ropne i krwiste stolce, które zdarzają się także u pacjentów będących na czczo. Stolce są częste, o małej lub dużej masie. Przyczyną biegunek są bakterie z grupy Shigella, Salmonella, Camphylobacter, E. histolitica.

W zaburzeniach wchłaniania widoczne są duże stolce, o zwiększonej osmolarności. Są one spowodowane niewchłoniętymi substancjami spożywczymi oraz nadmiarem tłuszczów.

Natomiast w zaburzeniach motoryki widoczna jest duża różnorodność wydalania, duża objętość i zmienna konsystencja stolców. W takim przypadku należy wykluczyć inne, wyżej wymienione, formy biegunek.

Objawy biegunki

Nieprawidłowościom wypróżnień towarzyszą ból, parcie na stolec, dyskomfort w okolicy odbytu oraz nietrzymanie stolca. W wywiadzie istnieją dane na temat warunków higienicznych, otoczenia, źródeł wody pitnej i produktów żywnościowych, stosowanej farmakoterapii oraz diety.

W ostrych biegunkach występują skurczowe bóle brzucha, wzdęcia, głośne przelewania w jamie brzusznej, bóle mięśniowe. Cechy odwodnienia pojawiają się. Stan chorych jest często ciężki, występuje gorączka. W przewlekłych biegunkach obserwuje się wyniszczenie. Wzmożoną perystaltykę, poprzez liczne szmery, można zdiagnozować podczas osłuchiwania.

Leczenie biegunki

W ostrej biegunce należy wyrównać straty wodno-elektrolitowe. W ciężkich biegunkach podaje się dożylne wlewy kroplowe 0,9 proc. chlorku sodu lub 5 proc. glukozy. Często stosowane są również tabletki węgla aktywowanego i albuminian tianiny. W ciężkich postaciach należy rozważyć leki przeciwinfekcyjne.

W celu zmniejszenia zawartości wody w stolcu, utraty elektrolitów i skrócenia czasu trwania biegunki, podaje się leki zapierające. Są to: leki zmniejszające perystaltykę jelit (np. difenoksylat), środki ciągające (np. sole bizmutu), środki absorbujące (np. smektyn dioktanościenny).

Monika Kozak

Bibliografia
  • "Patologia", Robbins, wyd. Urban & Partner, Wrocław
  • "Farmakologia", Grazyna Rajtar-Cynke, wyd. Czelej